آشنایی با نوار خرجکار و کاربردهای آن

احتمالا شما هم تا به حال با دیدن جزئیات ظریف کار شده روی لباس های مختلف، کنجکاو و ذوق زده شدید. معمولا برای تزئین کردن لباس های روزمره با پارچه های ساده، از نوارهای تزئینی استفاده می شود. این نوارها گاهی توری و گاهی کنفی و حتی به شکل پوم پوم هستند. به این نوارهای متنوع، نوار خرجکار گفته می شود. نوار خرجکار بسته به پارچه اصلی لباس و طرح آن، انتخاب می شود.

در میان دنیای رنگارنگ و متنوع پارچه ها، این نوارهای پارچه ای جایگاه خاص خود را دارند. در واقع اگر قصد خرید خرجکار را داشته باشید، با مدل های متعددی رو به رو خواهید شد. برای اینکه بتوانید خرجکار مورد نظر خود را انتخاب کنید، بد نیست به طور کلی در مورد این اکسسوری های پرکاربرد، اطلاعاتی کسب کنید. مطالعه این مطلب به شما کمک می کند با انواع نوار خرجکار و کاربردهای آن در طراحی و دوخت لباس آشنا شوید.

نوار خرجکار چیست؟

 اجازه دهید با یک سوال اصلی آغاز کنیم. نوار خرجکار چیست و از چه الیافی تهیه می شود؟ باید گفت، نوارهای تزئینی مختلفی که روی لباس ها دوخته می شود، نوار خرجکار نام داد. این نوارهای مختلف در ابعاد متنوع با الیاف و طرح های مختلفی تولید می شوند. به همین دلیل در یک تعریف ساده و اولیه نمی توان در مورد مدل ها و الیاف متنوع خرجکار صحبت کرد.

بد نیست بدانید، این نوارهای کاربردی ربان شکل با پارچه های مختلفی تولید می شوند. هر کدام از مدل های خرجکار کتان، گیپور، کنفی، توری، ساتن و ... از الیاف خاصی تولید شده و کاربرد خاص خود را دارند. پهنا و ضخامت آنها نیز بسته به مدل و الیاف کاملا متفاوت است. این تنوع بالا باعث شده است این نوارهای جذاب به یک وسیله کاربردی در خیاطی تبدیل شوند.

بیشتر مدل های نوار خرجکار فرمی توری مانند دارند. در واقع همین فرم ظریف و زیبا است که باعث می شود این نوارها تا این حد کاربردی باشند. خرجکارها معمولا دارای پولک، مروارید یا الیاف درخشان و براق نیز هستند. پهنای آنها نیز بین 2 تا گاها 30 سانت است.

تاریخچه نوار خرجکار

تاریخچه این تزئینات کاربردی را می توان هم زمان با تولید لباس تخمین زد. به طور تقریبی می توان گفت جایی در قرن پانزدهم و با تولید لباس های توری، این نوارها مورد توجه قرار گرفت. البته باید در نظر داشته باشید که تا قبل از انقلاب صنعتی لباس ها و ملزومات آنها با دست تهیه می شدند. به همین دلیل خرجکارهای خاص و گران قیمت تنها در طراحی لباس اشراف زادگان مورد استفاده بود.

پس از انقلاب صنعتی و تولید چرخ های ماشینی، تولید پارچه های مختلف سرعت گرفت. در نهایت این روند منجر به پیشرفت چشمگیر صنعت نساجی و تولید آسان تر پارچه و لباس شد. پس از این دوران شاهد استفاده از خرجکارهای متنوع در طراحی لباس و حتی اکسسوری های منزل هستیم.

ویژگی های نوار خرجکار 

نوار خرجکار معمولا دارای ویژگی های همان پارچه و الیافی است که از آن ساخته شده است. در واقع بسته به اینکه خرجکار شما چه مدلی باشد، ویژگی های آن متفاوت خواهد بود. اما بعضی از ویژگی ها در همه این نوارهای دوست داشتنی، مشترک است.

کیفیت بالا

بسیاری از اوقات می بینید که لباس اصلی بر اثر گذر زمان شستشو و آسیب دیده اما تزئینات خرجکار آن همچنان کیفیت روز اول خود را حفظ کرده است. در واقع نوار خرجکار از هر جنس و پارچه ای که تهیه شده باشد، بالاترین کیفیت را دارد. این نوار قرار است به زیبایی پارچه و طرح لباس بیفزاید در نتیجه باید با بالاترین کیفیت تولید شده باشد.

تنوع زیاد

فرقی نمی کند در چه سبکی به دنبال خرجکار بگردید، همواره با مدل های متنوع و خاصی مواجه خواهید شد. بسیاری از این نوارها داری جواهردوزی و گلدوزی های دستی است.

قیمت بالا

اگر به دنبال نوار خرجکار ظریف، باکیفیت و خاص هستید باید بدانید قیمت آن نسبت به ابعاد آن بالا خواهد بود. در واقع قیمت این نوار ارتباط مستقیمی با کیفیت آن دارد. استفاده از الیاف ابریشم، لمه و انواع پولک و منجوق بر قیمت آن تاثیر دارد. بسیاری از این نوارها نیز با دست بافته یا تزئین می شوند در نتیجه قیمت بالاتری نسبت به مدل های ماشین بافت دارند.

درخشندگی

می توان گفت بیشتر مدل های نوار خرجکار دارای الیاف درخشان لمه هستند. این درخشندگی تقریبا در بیشتر مدل های خرجکار دیده می شود. در واقع این نوارها قرار است به عنوان تزئینات توجه مخاطب را به خود جلب کنند در نتیجه باید جذاب و درخشان باشند.

موارد استفاده نوار خرجکار

با توجه به تنوع بالای این نوارهای تزئینی، می توانید بر اساس سلیقه خود از آن ها در هر لباسی استفاده کنید. عمده استفاده نوار خرجکار برای تزئین مانتو است. از این نوارها در حاشیه مانتو، سر آستین و حتی کل مانتو استفاده می شود. در واقع معمولا به دو شکل کلی از خرجکار استفاده می شود. در مرحله اول در فرآیند طراحی پارچه است. خرجکار به شکلی روی پارچه دوخته می شود که بخشی از آن می شود. در مرحله بعدی اما طراح لباس یا تولید کننده برای ایجاد تغییراتی روی لباس، در قسمت های از خرجکار استفاده می کند.

خرجکار برای طراحی سر آستین، حاشیه شال، حاشیه دامن و تزئین لباس مجلسی بسیار پرکاربرد است. علاوه بر این، از انواع نوار خرجکار دانتل در طراحی لباس عروس و تور عروس استفاده می شود. اگر قصد دوخت لباس خواب و حتی لباس زیر را دارید، خرجکارهای پر یا پوم پوم گزینه های مناسبی هستند.

آشنایی با 6 نوار خرجکار پرکاربرد

همانطور که اشاره شد، تنوع بالای خرجکار ممکن است شما را حین خرید سرگردان کند. به همین دلیل بد نیست ابتدا با چند مدل نوار خرجکار پرکاربرد و ویژگی های هر کدام آشنا شوید. از این نوارها می توانید با توجه به جنس، طرح و بافت در لباس های مختلف استفاده کنید.

نوار خرجکار دانتل

خرجکار دانتل معمولا دارای دو مدل کار شده و ساده است. نوار دانتل شباهت زیادی به پارچه دانتل دارد. زمینه این نوار کاملا توری است و طرح های برجسته دانتل روی آن دیده می شود. در مدل های کار شده، روی طرح ها با استفاده از سنگ های قیمتی و مروارید تزئین می شود. طرح های کار شده روی نوار دانتل معمولا شبیه حاشیه دوزی های پارچه دانتل است. از این نوار برای تزئین لباس و تور عروس استفاده می شود. مدل های رنگی آن نیز برای تزئین لباس های مجلسی توری بسیار پرطرفدار است.

نوار خرجکار هندی

اگر به دنبال یک خرجکار رنگارنگ و زیبا هستید نوارهای هندی زیبایی خاصی دارند. در طراحی این نوارها معمولا از رنگ های شاد و خیره کننده استفاده می شود. گاهی طرح های ظریف اسلیمی نیز با رنگ های درخشان طلایی در میان آنها دیده می شود. این نوارها برای تزئین لباس های تک رنگ با رنگ های شاد بسیار مناسب است. برای تزئین مانتو و پیراهن های سنتی نیز می توانید از آنها استفاده کنید.

خرجکار پولکی

 برای طراحی این مدل از نوارها از پولک های کوچک و بزرگ استفاده می شود. نوارهای پولکی درخشندگی بیشتری دارند و برای تزئین لباس های شب و مجلسی مناسب تر هستند. در طراحی بعضی از این نوارها از پولک ها به صورت حاشیه دوزی و آویزان نیز استفاده می شود. این پولک ها در حین حرکت تکان می خورند و زیبایی خیره کننده ای به لباس شما می دهند. از این مدل خرجکارهای پولکی می توانید برای تزئین لباس های سنتی، سربند و شال استفاده نمایید.

خرجکار سوزن دوزی

 همانطور که می دانید، هنر سوزن دوزی یک هنر ظریف و گران قیمت است. استفاده از نوارهای سوزن دوزی برای تزئین لباس های رسمی ساده بسیار پرطرفدار است. این نوارها که معمولا طراحی آنها با دست انجام می شود، قیمت نسبتا بالایی دارند. البته باید بدانید استفاده از آنها روی لباس، جلوه ای خاص و منحصر به فرد به لباس شما می دهد. به همین دلیل می توانید تنها با اضافه کردن میزان کمی از این خرجکار به مانتو یا پیراهن خود، یک لباس شیک و نفیس داشته باشید.

خرجکار گلدوزی

نوارهای گلدوزی شده نیز مانند مدل های سوزن دوزی شده، طرفداران بسیاری دارند. اگر گلدوزی به صورت دستی انجام شده باشد، برابر با مدل های سوزن دوزی شده ارزشمند خواهد بود. از این نوارها می توانید در طراحی لباس مجلسی و پیراهن های کژوال و روزمره استفاده کنید. در نگهداری و شستشوی لباس هایی که نوار خرجکار دست دوز دارند باید بیشتر احتیاط نمایید.

خرجکار گیپور

 احتمالا تا به حال با دنیای متنوع پارچه های گیپور آشنا شدید. پارچه گیپور نوعی تور است که زمینه ای ندارد. در واقع در طراحی این پارچه الیاف مستقیما به هم وصل شده و پارچه را شکل می دهد. نوار خرجکار گیپور یکی از پرکاربردترین نوارهای موجود در بازار است. از این خرجکار متنوع و زیبا می توانید برای تزئین لباس های مختلفی استفاده کنید. با توجه به اینکه این مدل از خرجکارها هیچ درخشندگی ندارد، در تزئین لباس کودک، اکسسوری منزل و لباس های روزمره کاربرد بیشتری دارد.

نوار توری

خرجکار توری نیز با تنوع بالا و ظرافتی که دارد، جزو جذاب ترین مدل های خرجکار محسوب می شود. این خرجکار در ابعاد مختلف برای تزئین شال، روسری، ملحفه، لباس های خانگی، لباس های مجلسی و لباس کودک مورد استفاده قرار می گیرد. این نوارهای توری نیز معمولا درخشندگی نداشته و می توانند به عنوان جزئیات ظریفی در حاشیه آستین یا دور یقه نیز استفاده شوند.

نکات مهم برای خرید نوار خرجکار 

یقینا وقتی به بازار مراجعه می کنید، در مواجهه با این نوارها رنگارنگ اندکی گیج خواهید شد. زیبایی خیره کننده خرجکارهای مختلف نباید حواس شما را از مدل مورد نظرتان پرت کند. به همین دلیل بد نیست هنگام خرید نکاتی را به خاطر داشته باشید.

به جنس نوار خرجکار توجه کنید

خرجکارهای توری و دانتل در مرحله دوخت و نگهداری اندکی نیاز به توجه و مراقبت دارند. خرجکارهای ساتن و ابریشمی نیز باید با جنس لباس شما مطابقت داشته باشند. برای لباس های نخ و کتان بهتر است از خرجکارهای خامه دوزی و کنفی استفاده کنید.

تناسب را رعایت کنید

اگر لباس شما الگوی ساده ای دارد، بد نیست به این سادگی توجه کنید. نوار خرجکار اغلب برای تزئین لباس های سنتی استفاده می شود. می توانید از نوارهای براق برای لباس های مشکی و پارچه های مجلسی استفاده کنید. برای لباس های کژوال و روزمره خرجکارهای پوم پوم یا پر مناسب تر است.

به دنبال رنگ مناسب بگردید

برای ایجاد هارمونی میان پارچه اصلی و خرجکار، به رنگ زمینه پارچه توجه کنید. سعی کنید خرجکاری را انتخاب کنید که در طراحی آن از رنگ اصلی پارچه استفاده شده باشد. در نظر داشتن این نکته، زیبایی لباس شما را دو چندان می کند.

به طرح نوار خرجکار توجه کنید

خرجکار پَر یکی از ترندهای پرطرفدار چند سال اخیر بوده است. خرجکار پوم پوم یا دانتل نیز تقریبا هیچ وقت قدیمی نمی شوند. بهتر است از ترکیب خرجکارهای گل دار با پارچه های طرح دار بپرهیزید.

دقیق اندازه گیری کنید

بعضی از مدل های خرجکار ممکن است دچار آبرفت شود. با توجه به دارا بودن الیاف مصنوعی، اتو رفت نیز ممکن است داشته باشد. به همین دلیل مهم است که قبل از خرید دقیق اندازه گیری کنید. پس از خرید هم بهتر است آن را شسته و اتو کشی نمایید.

نکات مهم برای دوخت نوار خرجکار 

دوخت نوار خرجکار می تواند برای خیاطان تازه کار اندکی دشوار باشد. این نوارهای تزئینی معمولا ظریف و لغزنده هستند در نتیجه برای دوخت آنها باید دقیق عمل کنید. اگر قصد دارید برای اولین بار با این نوارها کار کنید، بد نیست نکات زیر را در نظر داشته باشید.

بشویید

الیاف طبیعی در هر بافت و پارچه ای ممکن است دچار آبرفت بشوند. به همین دلیل مهم است که پیش از استفاده خرجکار و پارچه مورد نظر خود را بشویید. اگر خرجکار شما دچار رنگ دهی شود نیز بهتر است قبل از اتصال به لباس متوجه آن شوید. اگر نوار را به صورت صاف پهن کنید، بعید است نیازی به اتو کشی داشته باشد.

 به حاشیه خرجکار توجه کنید

بعضی از مدل های خرجکار دارای لبه هایی هستند. این لبه ها محل اتصال نوار به پارچه محسوب می شوند و دوخت آنها آسان تر است. اگر خرجکار مورد نظر شما این لبه را ندارد باید با دقت بیشتری آن را روی لباس قرار دهید. استفاده از کوک بندی نیز تسلط شما را برای این کار بالا می برد. کوک بندی ابتدایی به شما کمک می کند جای دقیق خرجکار را پیدا کرده و جلوه ی آن را ببینید. علاوه بر این در زیبایی دوخت نهایی نیز به شما کمک می کند.

از چسب استفاده کنید

در فرآیند کوک بندی ممکن است الیاف خرجکار آسیب ببیند. برای جلوگیری از این مشکل می توانید از نوار چسب استفاده کنید. در واقع نوار چسب راه حل امنی برای فیکس کردن و مشخص کردن جای دقیق خرجکار است.

چروک ها را برطرف کنید

به طور معمول خرجکار چروک پذیری اندکی دارد. اما بهتر است در صورت مشاهده هر گونه چروکی، ابتدا آن را صاف کرده و سپس به لباس بدوزید. این کار در زیبایی نتیجه نهایی تاثیر خواهد داشت.

سوزن مناسب انتخاب کنید

برای اتصال بافت خرجکار به پارچه بهتر است از یک سوزن جدید استفاده کنید. سایز سوزن نیز بهتر است کاملا نازک و ظریف باشد. در نظر داشتن این نکات باعث می شود حین دوخت آسیب کمتری به الیاف خرجکار وارد شود.

دقت بیشتری به خرج دهید

اگر خرجکار را چندین بار دوخته و باز کنید، به سرعت الیاف آن آسیب می بیند. به همین دلیل برای دوخت این نوارها باید دقت بیشتری به خرج دهید. بد نیست حین دوخت گاهی پشت پارچه را چک کرده و از کیفیت دوخت و اتصال آن به پارچه مطمئن شوید.