پارچه پولکی و ویژگی های آن
پارچه پولکی یکی از انواع پارچه هایی است که جایگاه ویژه ای در مجالس و مهمانی ها دارد. این پارچه، به علت زرق و برق و زیبایی خیره کنندگی که دارد، در میان بازیگران و خوانندگان هالیوودی هم بسیار محبوب است. این پارچه طرح و نقش های بسیار متنوعی دارد. اگر دوست دارید در مجالس عروسی یا مهمانی شبانه بدرخشید، این پارچه همان پارچه ای است که باید برای دوخت لباس خود امتحان کنید. از پارچه پولکی برای خرج کار لباس هم می توان استفاده کرد. لباس هایی که با انواع پارچه ساده دوخته می شوند را می توان با این پارچه تزئین کرد. در ادامه بیشتر به معرفی این پارچه و کاربردهای آن می پردازیم.
الیاف پارچه پولکی
پارچه پولکی در اصل از دو بخش تشکیل شده است. یک بخش، پارچه زمینه است و بخش دوم انواع پولک هایی هستند که به طرق مختلف بر روی پارچه زمینه دوخته شده اند. این پارچه در دو نوع دست دوز و کارخانه بافت در بازار موجود است.
پارچه زمینه
معمولاً بافندگان برای پارچه زمینه از پارچه های سبک با قابلیت کشسانی استفاده می کنند. البته این دلیل نمی شود که از پارچه های زمینه سنگین تر و بدون قابلیت کشسانی استفاده نشود.
بیشتر نوع پارچه زمینه که در بافت صنعتی پارچه پولکی به کار برده می شوند، تور کش و حریر کش، تور ارگانزا، مخمل کش و پارچه لمه هستند. اگر پارچه طرح دار باشد، از پولک شفاف یا هولوگرامی شفاف برای آن استفاده می شود. برای پارچه زمینه ساده، هر نوع رنگ پولکی قابل استفاده است. مهم تر این که با پولک می توان طرح های مختلفی روی پارچه زمینه ساده یا حتی طرح دار پیاده کرد. پارچه های زمینه معمولاً با الیاف ترکیبی پلی استر ویسکوز یا نخ پنبه بافته می شود.
الیاف پلی استر
الیاف پلی استر جزء الیاف مصنوعی بسیار پر کاربرد در پارچه پولکی به شمار می رود. معمولاً از انواع مختلف الیاف پلی استر در بافت سیستم های بی بافت نظیر موکت یا لایی، تور، پارچه چادری، پارچه فاستونی و مانتویی استفاده می شود.
در کارخانجات تولید پلی استر، مواد اولیه شیمیایی دی متیل ترفتالات و اتیلن گلیکول، طی فرایندهای شیمیایی ویژه ای به پلیمر تبدیل شده و این پلیمر به واحدهای ریسندگی ارسال می شود. در واحد ریسندگی، پلیمرها به صورت لیف (تار) ریسیده می شود. سپس برای کشش، تثبیت، برش و عدل بندی به واحدهای مربوطه ارسال می گردند. الیاف پلی استر، به تنهایی یا ترکیب با الیاف نخ پنبه یا ویسکوز، بهصورت تنیده یا نیمتاب تولید و وارد بازار می شوند.
از ویژگی های الیاف پلی استر می توان به باداوم، نرم، گرم، سبک، بهداشتی و ضد آلرژی بودن آنها اشاره کرد. همچنین این الیاف، در هم نمی پیچیند و رطوبت و بو نمی گیرند.
پولک
پولک بافت نیست بلکه یک وسیله تزئینی است که در جنس ها و اشکال مختلف در بازار موجود است. پولک های موجود در بازار معمولاً یا فلزی هستند یا پلاستیکی. برای بافت پارچه در کارخانجات بافندگی، از نوعی پولک پلاستیکی نرم و بادوام استفاده می شود.
ویژگی های پارچه پولکی
برای آن که یک تصور کلی از ویژگی های پارچه پولکی داشته باشیم، بیایید ببینیم چه پارچه زمینه و چه نوع پولک هایی برای این پارچه به کار برده می شود:
انواع پارچه زمینه برای پارچه پولکی
پارچه زمینه
میزان بدن نمایی
میزان کشسانی
تور ابریشمی (نازک)
بدن نما
معمولاً اندکی کشسانی دارد
شیفون (تور ابریشم یا نایلون)
بدن نما
بدون کشسانی
ارگانزا (نازک)
بدن نما
بدون کشسانی
مخمل (ضخیم)
بدن نما نیست
کشسانی عرضی
حریر (نسبتاً نازک)
اندکی بدن نمایی دارد
بسته به نوع پارچه حریر دارد
پشمی (ضخیم)
بدن نما نیست
بسته به نوع پارچه پشمی دارد
انواع پولک به کار برده شده در پارچه
پولک دایره ای
پولک مربعی
پولک مثلثی
پولک طرح گل
پولک ستاره ای
پولک طرح برف دانه
پولک چند ضلعی
پولک بیضی و...
بافت پارچه پولکی
همان طور که گفتیم امروزه از پارچه های متنوعی برای پارچه زمینه در پارچه های پولکی استفاده می شود. معمولاً پارچه زمینه، بافت نرم و لطیف و ظریفی دارد. هرچند که ممکن است ضخامت متفاوتی داشته باشد.
پولک ها، یا پلاستیکی یا فلزی هستند و با حرکت دست روی پارچه احساس می شوند. کاربرد پولک پلاستیکی بسیار رایج تر است. این پارچه دو بخش دارد. پس اینکه این نوع پارچه را یک پارچه زبر در نظر بگیریم یا نه، جای بحث دارد.
ایستایی پارچه پولکی
معمولاً پارچه پولکی حالتی لخت و ریزش دار دارد. البته جنس پارچه زمینه تاثیر زیادی در میزان ایستایی این پارچه دارد. پارچه زمینه مخمل و پشمی معمولاً شق و رق تر است و ریزش کمتری دارد. حریر و تورهای مختلف باعث می شوند لباس، ریزش بیشتری داشته باشد. پارچه لمه نیز علاوه بر نرمی، ریزش بسیار خوبی دارد و لخت است. توجه داشته باشید که معمولاً در دوخت لباس با این پارچه از آستری هم استفاده می شود و مجموع این دو، میزان ایستایی کل لباس را تعیین می کند.
لطافت پارچه پولکی
لطافت این پارچه باز هم به نوع پارچه زمینه بستگی دارد. پارچه های ضخیم معمولاً از انواعی انتخاب می شوند که پوست را اذیت نکند. پارچه های زمینه نازک مانند تور یا حریر، بسیار ظریف هستند و لطافت آنها روی پوست احساس می شود. معمولاً برای این نوع پارچه از آستری استفاده می کنند.
چروکی و شکنندگی
این پارچه چروکی ندارد اما ممکن است شکنندگی داشته باشد. کیفیت پارچه در این میان اهمیت زیادی دارد. اگر پولک ها نرم باشند، شکنندگی کمتری دارند. برخی اوقات ممکن است بر اثر نشستن طولانی مدت، این پارچه دچار شکنندگی شود. معمولاً اگر پولک ها آسیب ندیده باشند، با یک اتوبخار ساده، پارچه حالت قبلی خود را به دست می آورد.
ضخامت پارچه
پارچه های زمینه مختلف باعث می شوند که پارچه پولکی ضخامت متفاوتی داشته باشد. هر چه ضخامت پارچه زمینه بیشتر باشد، ضخامت این پارچه نیز بیشتر خواهد بود. این پارچه با وجود بدن نمایی برخی انواع آن، پارچه نازکی نیست. (مگر آن که طرح پولکی روی آن بسیار کمتر از پارچه زمینه باشد.) در کل، می توان این نوع پارچه را پارچه ای با ضخامت متوسط در نظر گرفت.
تاریخچه
پارچه پولکی یا پولک دار از جمله قدیمی ترین پارچه ها است. پولک هایی که اولین بار در تزئین پارچه به کار برده شدند، سکه ای مانند و از طلا بودند. این پولک ها برای تزئین لباس ابریشمی ثروتمندان به کار برده می شدند.
رفته رفته این پارچه در میان طبقات عام متوسط و تقریباً مرفه جوامع نیز رواج پیدا کرد. پولک های فلزی نیز جای پولک طلا را گرفتند. امروزه از پولک های پلاستیکی نرم برای این پارچه استفاده می شود. همچنین با ظهور ماشین های بافندگی مدرن، امکان بافت این پارچه در مقیاس صنعتی فراهم شده است.
کاربرد پارچه پولکی
پارچه پولکی یک پارچه ایده آل با کاربردهای فراوان است. از لباس شب و عروسی گرفته تا کیف و کفش و دکوراسیون منزل، هزاران روش برای استفاده از این پارچه پر زرق و برق وجود دارد. بچه ها عاشق این پارچه هستند و زرق و برق پارچه برای آنها بسیار جالب است. یک لباس عروسکی با این پارچه لباسی جذاب برای پرنسس های کوچک زیبای شما خواهد بود.
این پارچه، در اصل یک پارچه مجلسی است، اما برای رنگ و جلا دادن به لباس های ساده هم به کار می آید. اگر این پارچه زمینه بدن نمایی ندارد، می توانید آن را به راحتی و بدون نیاز به آستری، برای دوخت لباس های اندامی به کار ببرید. البته می توان از پارچه بدن نما همراه با آستری هم برای دوخت لباس های اندامی بهره برد. اگر این پارچه زمینه بدن نمایی ندارد و لخت است، بهترین گزینه برای لباس های آزاد می باشد.
انواع پارچه پولکی از نظر طرح
این پارچه از نظر طرح و ظاهر انواع مختلفی دارد که در زیر به آنها اشاره می کنیم.
پارچه پولکی ساده
این نوع معمولاً تک رنگ است اما تنوع رنگی بسیار بالایی دارد. پولک های به کار برده شده در پارچه ساده معمولاً از نوع دایره ای یا چند ضلعی هستند. این پولک ها با انعکاس نوری و رنگی که دارند، جلوه بی نظیری به لباس های شب شما خواهند داد.
پارچه پولکی ساده در دو نوع به بازار عرضه می شوند. نوع اول پارچه هایی هستند که پولک آنها در یک جهت دوخته شده و به آنها پارچه ساده یک رو گفته می شود.
در نوع دوم، پولک ها دوختی دو جهته دارند. معمولاً رنگ پشت و روی پولک های به کار برده شده در این نوع پارچه با هم فرق می کند. با حرکت دست روی پولک ها، جای پشت و روی پولک عوض می شود و رنگ زیری رو می آید. به این نوع، پارچه پولکی دو رو، دو جهته یا دو خواب می گویند. تراکم پولک به کار برده شده در این نوع پارچه بسیار بالا است و معمولاً بدن نمایی ندارد.
پارچه پولکی ساده هولوگرامی، طلایی و نقره ای این روزها طرفداران بسیاری دارد. از این پارچه برای استفاده همراه با پارچه های ساده، خرج کار یا به تنهایی استفاده می شود.
یک نوع دیگر از پارچه ساده نیز در بازار موجود است که به آن پارچه پولکی سکه ای می گویند. پولک های به کار برده شده در این پارچه، بزرگ و گرد هستند. معمولاً تراکم پولکی این پارچه، باعث بدن نما بودن آن می شود و بهتر است از آستری برای آن استفاده شود.
پارچه پولکی طرح دار
در این مدل علاوه بر رنگ، طرح ها نیز متنوع هستند. معمولاً کارخانه تولید کننده پارچه، برای هر پارچه خود یک اسم متفاوت انتخاب می کنند. در بازار نیز، این پارچه به همین نام های منتسب شناخته می شود.
پارچه سایه روشن (استفاده از دو رنگ تیره و روشن از یک خانواده)، طرح اسلیمی، طرح مواج، شمشیری و ریسه ای، برخی از انواع پارچه پولکی طرح دار هستند. هرچند که تنوع طرح در پارچه های طرح دار پولکی بسیار بالا است و روز به روز هم به تنوع آن افزوده می شود.
پارچه پولکی زارا
یکی از نمونه های محبوب، پارچه پولکی زارا می باشد. این پارچه با وجود کیفیت بالا، در مقایسه با انواع دیگر پارچه پولکی در بازار، از قیمت مناسبی برخوردار است. پارچه زارا، بافت پولکی پرتراکم ولی راه راه دارد. بین راه راه های پولک دوزی شده، بافت زمینه مشخص است. زارا از لحاظ ایستادگی لخت است و اندکی بدن نمایی دارد. با این همه، به علت تراکم بالای پولک ها می توان در لباس های کلوش یا پر چین و شکن، فقط از یک آستری نازک در قسمت بالا تنه و تا نیمه برای پایین تنه استفاده کرد. زارا برای استفاده به عنوان خرج کار نیز مناسب است.
پارچه زارا تنوع رنگی بالایی دارد. تقریباً هر مدل لباس مجلسی را می توان با پارچه زارا دوخت. علاوه بر پیراهن های مجلسی، از این پارچه می توان برای دوخت نیم تنه، دامن تنگ، دامن شلواری و... استفاده کرد.
پارچه های پولکی مانند زارا که تراکم پولک بالایی دارند و دارای طرح های خاص نیستند، یک گزینه عالی برای ترکیب با پارچه های دیگر هستند. همچنین برای خرج کار روی لباس هم مناسب می باشند.
انواع پارچه پولکی طرح دار، گزینه بسیار مناسبی برای پیراهن های دکلته مجلسی هستند. با انتخاب یک آستری براق مانند ساتن یا رویال که رنگی همسان با پارچه زمینه دارد، جذابیت لباس شما چند برابر خواهد شد.
پارچه آلیس پولکی
یک نمونه دیگر از پارچه پولکی طرح دار، پارچه آلیس پولکی است که زمینه توری ساده و طرح پولکی مواج دارد. این نوع پارچه طرح دار برای دوخت لباس مجلسی اندامی و آزاد مناسب است. پارچه از نظر ضخامت، بدن نما است و ایستایی لختی دارد.
طرح پارچه آلیس پولکی، یک طرح ایده آل برای دوخت یک لباس عروس ساده اما با شکوه است. همچنین شما می توانید با استفاده از رنگ های طلایی و نقره ای این پارچه، یک لباس شب زیبا برای مهمانی های رسمی و عروسی خود بدوزید.
پارچه پولکی مونیکا
پارچه مونیکا از نوع پارچه های پولکی طرح دار است که روی یک زمینه راه راه براق کار شده است. این پارچه طرح دار چشم هر بیننده ای را خیره می کند. برخلاف بسیار از انواع، پارچه پولکی مونیکا دارای زمینه طرح دار راه راهی مانندی است که پولک ها به صورت خطوط ناصاف پیوسته روی آن دوخته شده اند. از این پارچه می توان به عنوان خرج کار لباس و یا ترکیب با پارچه های ساده یا تور استفاده کرد.
پارچه های طرح دار پلنگی یا پوست ماری نیز طرفداران بسیاری در میان بانوان شیک پوش و خاص پسند دارد. معمولاً این مدل طرح های پولکی بر روی پارچه لمه کار می شود. این پارچه با پارچه زمینه لمه، بافتی بسیار نرم و لخت و کشسان دارد.
برخی از مدل های لباس که با پولکی طرح دار و ساده دوخته شده اند را در این مقاله خدمت شما معرفی کردیم. شما می توانید با ایده گرفتن از آنها و اندکی تخیل و تفکر، دنیایی از لباس مجلسی برای خود طراحی کنید و بدوزید.
پارچه زارا، مونیکا و آلیس پولکی، سه نوع محبوب پارچه پولکی هستند و همانطور که در شرح ویژگیهای این پارچه ها گفتیم از نظر نوع پارچه زمینه به کار رفته، تراکم پولکی و طرح با هم تفاوت دارند. شما می توانید بسته به طرحی که در ذهن دارید، از رنگ های مختلف این پارچه برای دوخت لباس مجلسی خود استفاده کنید.
روش های نگهداری پارچه پولکی
اکثر لباس هایی که با این پارچه دوخته می شوند، ظریف، گران قیمت و مجلسی هستند. اگر می خواهید کیفیت پارچه لباس شما محفوظ بماند، به نکات زیر عمل کنید.
شستشو
تا حد امکان از شستشوی لباس هایی که در دوخت آنها از پارچه پولکی استفاده شده، در ماشین لباسشویی خودداری کنید. با این کار ظاهر و بافت پارچه شما آسیب می بیند. مگر آن که ماشین لباسشویی شما، برای چنین پارچه هایی برنامه داشته باشد. یک روش دیگر این است که لباس خود را پشت و رو و تا کرده، سپس درون یک کیسه تور سفید رنگ قرار دهید. (در کیسه را ببندید تا بر اثر چرخش مخزن ماشین لباسشویی، پارچه از کیسه بیرون نیاید). سپس با استفاده از برنامه مخصوص ماشین لباسشویی برای لباس های ظریف، آن را بشویید.
امکان دارد زمینه پارچه رنگ بدهد. به هنگام شستشو به این نکته توجه کنید. همچنین از شوینده های ملایم و برای پارچه با زمینه تیره از شوینده های مشکین شوی استفاده کنید.
بهترین روش شستن این پارچه در خانه، شستسوی دستی با آب سرد و شوینده ملایم یا مشکین شوی است. لباس را چنگ نزنید. در یک تشت مخصوص شستشو آب سرد و شوینده بریزید و لباس را به مدت یک ساعت در آن خیس کنید. سپس قسمت هایی از لباس که ممکن است کثیف تر باشند، مانند زیربغل یا پائین لباس های بلند را اندکی بمالید و لباس را آب بکشید. اگر آستر لباس قابلیت جدا شدن دارد، آن را جداگانه بشویید.
در کل توصیه ما به شما این است که از خدمات خشکشویی و اتوبخار برای لباس هایی که با پارچه پولکی دوخته می شوند، استفاده کنید. با این کار، هم زحمت خود را کم کرده اید و هم ایستایی و بافت پارچه شما از بین نمی رود.
اتو
پارچه پولکی به اتوکشی نیاز ندارد. اگر احساس کردید لباس در قسمت درز خود را جمع کرده، از اتوبخار استفاده کنید. هیچ وقت لباس را از روی آن و با اتوی ساده، اتوکشی نکنید. جنس پولک پارچه معمولاً پلاستیک است و زود آب می شود.
مشابه روش شستشوی لباس هایی که با این نوع پارچه دوخته میشوند، توصیه ما به شما استفاده از خدمات اتوبخار خشکشویی ها است.
خشک کردن
از خشک کن ماشین لباسشویی برای خشک کردن پارچه استفاده نکنید. چرخش مخزن باعث شل شدن کوک های پولک ها و از بین رفتن ایستایی پارچه می شود.
چه لباس های روشن و چه لباس های تیره ای که با پارچه پولکی دوخته شده اند، نباید زیر نور مستقیم و شدید آفتاب خشک شوند. آفتاب به پولک لباس آسیب می زند و رنگ پارچه زمینه را بور می کند.
برای این کار، لباس را پشت و رو کنید. سپس در سایه، روی رخت آویز پهن کنید. بهترین کار این است که لباس را به چوب رخت بیاویزید و سپس قلاب چوب رخت را روی رخت آویز قرار دهید.
نکات دوخت پارچه پولکی
پولکی یکی از انواع پارچه هایی است که دوخت آسانی ندارد! هیچ وقت با آخرین سوزن باقی مانده خود، شروع به دوخت پارچه نکنید. همیشه سوزن ذخیره داشته باشید. در زمان دوخت این نوع پارچه، ممکن است بارها و بارها، سوزن شما بشکند.
کار با پارچه پولکی طرح دار اندکی مشکل تر است. زیرا باید در زمان انداختن الگو روی پارچه، به جهت و شکل قرار گرفتن طرح پارچه در کنار هم نیز توجه کنید. بهتر است پارچه را به طور کامل پهن کنید و الگوهای پشت و رو لباس را در کنار هم روی پارچه قرار دهید. به این صورت، لباس شما در قسمت درزها، دچار کجی طرح نمی شود.
برای برش الگو روی این نوع پارچه از یک قیچی خیاطی تیز با تیغه های ظریف استفاده کنید. با این همه بهترین قیچی خود را به کار نبرید. برش پارچه پولکی می تواند قیچی را کند و اگر دقت نکنید تیغه های آن را خراب کند.
یک توصیه خیاطان حرفه ای این است که پولک های روی درز را با استفاده از بشکاف خیاطی باز کنید. این کار زمان و حوصله زیادی می طلبد، به ویژه برای پارچه های با تراکم پولک بالا، مانند پارچه پولکی زارا. اما دوخت شما بسیار آسان تر انجام می شود. از همه مهم تر، دوخت تمیزی خواهید داشت.
احتمال لیز خوردن پارچه در زمان برش زیاد است. ابتدا الگو را به پارچه سنجاق کنید و سپس برش بزنید. پارچه باید از پشت برش بخورد. برخلاف بیشتر پارچه ها، الگو باید کاملاً باز باشد و روی پارچه قرار بگیرد. به بیان دیگر، برش باید بر روی یک لایه پارچه انجام شود. از برش همزمان چند لایه پارچه روی هم، خودداری کنید.
نکات خرید پارچه پولکی
یکی از نکات مهمی که در زمان خرید پارچه پولکی باید به آن توجه کنید، کیفیت پارچه زمینه و پولک به کار برده شده در پارچه است. سعی کنید از خرید پارچه که تور آن حالت مات دارد، بپرهیزید. اگر پارچه زیر پولک ها اندکی حالت شاین داشته باشد، زیبایی لباس شما دوچندان خواهد شد.
نکته مهم دیگر، کیفیت دوخت پولک ها بر روی پارچه است. کوک پولک ها نباید شل یا زیاد سفت باشد. اگر پولک شل باشد، خیلی زود می افتد و اگر سفت باشد، در زمان کشیده شدن پارچه، مثلا به هنگام نشستن یا بالا بردن دست، امکان پاره شدن پارچه زمینه بالا خواهد بود. سعی کنید پارچه پولکی را انتخاب کنید که پارچه زمینه آن کشسان باشد. به این ترتیب با کشیده شدن لباس، پولک ها موجب پاره شدن بستر خود نمی شوند.
قبل از خرید پارچه، طرح لباس خود را انتخاب کرده و با توجه به آن، طرح روی پارچه را برگزینید. برخی از انواع پارچه پولکی به صورت پنلی در بازار عرضه می شوند. به عرض پنل در هنگام خرید و تناسب آن با لباس و اندازه بدنی خود توجه کنید.