پارچه گیپور و ویژگی های آن

پارچه گیپور از آن دست پارچه هایی است که در ردیف پرطرفدارترین و محبوب ترین پارچه های مجلسی قرار می گیرد. به دلیل تنوع بالا در طرح و الیاف، این پارچه در انواع لباس های مجلسی رسمی و حتی اسپرت استفاده می‌ شود. در ادامه این مقاله قصد داریم تا شما را با پارچه گیپور و ویژگی های آن آشنا سازیم. همچنین در این مقاله نحوه بافت، الیاف مورد استفاده در آن و همچنین انواع و کاربرد این پارچه لوکس معرفی شده است. در انتها نیز نکاتی در رابطه با شستشو و نگهداری، دوخت و همچنین نکاتی در رابطه با خرید پارچه گیپور در اختیار خوانندگان عزیز قرار داده شده است.

تعریف

در فرهنگ لغت معین کلمه گیپور به این شکل تعریف شده است: نوعی پارچه توری پر از نقش های گل و طرح های برجسته. پارچه گیپور (Guipure lace fabric) در واقع نوعی توری ضخیم است که جلوه و زیبایی خاصی نسبت به توری ‌های ساده دارد. این پارچه اخیراً بسیار نزد خانم ها و به خصوص طراحان لباس محبوب شده است. ظرافت و زیبایی آن هر فردی را عاشق و شیفته خود می‌ کند.

این پارچه در طرح ها و تراکم رنگ متنوع و دلنشین در بازار یافت می شود. وجود گل های کوچک رنگی و برجستگی های مقعر و محدب جلوه سه بعدی به پارچه گیپور می بخشد. همین امر سبب محبوبیت این پارچه شده است. این پارچه ظریف، با پیچ و تاب دادن نقشه ها و ایجاد طرح های چشم نواز و باورنکردنی تولید می شود. در گیپور طرح ‌ها به صورت مستقیم به هم وصل می شوند. هیچ زمینه ‌ای برای قرار دادن گل ها و طرح ها وجود ندارد. به همین دلیل این نوع توری نسبت به سایر توری ها بسیار متمایز است.

ویژگی های ظاهری

یکی از ویژگی های منحصر به فرد گیپور وجود طرح‌ های ضخیم و برجسته روی آن است. همچنین وجود طرح ها و رنگ های متفاوت که به صورت منظم و یا نامنظم کنار هم چیده شده اند زیبایی و شکوه پارچه گیپور را دو چندان می‌ کنند. از گیپور برای تزیین پارچه های دیگر به عنوان رویه استفاده می ‌کنند. اما اگر به دنبال مدل های ویژه و منحصر به فرد هستید بهتر است رویه را کنار گذاشته و مستقیماً از این پارچه به تنهایی برای دوخت لباس خود استفاده کنید.

در واقع پارچه گیپور از مجموعه ای از توری های برجسته تشکیل شده که به واسطه مجموعه‌ ای از رشته ها و نخ ها به هم متصل شده اند. محصول نهایی پارچه ای تقریباً سبک و زینتی است که برای مصارف مختلف می توان از آن استفاده کرد.

ناگفته نماند که به پارچه گیپور، توری ونیزی نیز می گویند. رشته هایی که برای یافت گل ها و برجستگی ها مورد استفاده قرار می گیرند به طور خاصی کار گذاشته می شوند. بنابراین در بافت نهایی پارچه به هیچ وجه دیده نمی شوند. درنتیجه ویژگی اصلی گیپور آن جذابیتی است که بافت توری سه بعدی و پیچیده به آن می دهد.

الیاف

از گیپور و ویژگی های آن هر چه بگوییم کم گفته ایم!. برای تولید پارچه گیپور می توان از الیاف بسیار مختلفی استفاده کرد. چند نمونه از الیاف پرکاربردی که برای آن استفاده می‌ شوند در ادامه معرفی شده اند:

ابریشم

ابریشم الیاف کاملاً طبیعی است که از باز شدن پیله های یک کرم ابریشم تولید می شود. گیپوری که از ابریشم تولید شده باشد، بسیار نرم و لطیف است. ضمن اینکه که درخشندگی خاصی نیز دارد.

پنبه

این نوع الیاف که برای تولید پارچه گیپور استفاده می ‌شوند نیز کاملاً طبیعی بوده و از کرک پنبه تولید می شوند. گیپور پنبه ای نرم و لطیف است اما درخشندگی ‌گیپور ابریشم را ندارد.

کتان

کتان از الیاف طبیعی دیگری است که برای تولید پارچه گیپور استفاده می شود. معمولاً گیپور کتانی جنس ضخیم تری نسبت به انواع پنبه ای و ابریشمی دارد.

ویسکوز

ویسکوز نوعی الیاف مصنوعی است که از خمیر چوب تولید می شود و برای ساخت پارچه گیپور مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

لورکس

لورکس نیز نوعی الیاف مصنوعی است که دارای درخشش و جلای فلزی مانند است. زیرا برای تولید این الیاف و برای افزایش جلای فلزی آن، با فویل پوشیده می شود.‌

لاکرا

لاکرا نیز نوعی الیاف مصنوعی است که برای تولید گیپور مورد استفاده قرار می ‌گیرد. یکی از ویژگی‌ های آن کشی و الاستیسیته بودن آن است.

پلی استر

برای تولید پارچه پلی استر از پلیمرهای پلاستیکی استفاده می کنند و بنابراین این الیاف مصنوعی و پلاستیکی است. پلی استر یکی از انواع الیاف مورد استفاده برای ساخت گیپور به شمار می‌ رود.

برای تولید پارچه گیپور هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد. طراح اصلی می تواند از انواع مختلفی از الیاف برای تولید آن استفاده کند. معمولاً طرح اصلی گیپور با نخ های طبیعی و شبکه اتصال طرح ها با الیاف مصنوعی تولید می شود. با این حال ترکیب دقیق پارچه گیپور توسط سازنده تعیین و روی برچسب محصول نیز توضیح داده می ‌شود.

بافت

برای بافت و تولید گیپور هم از روش‌های سنتی و هم از روشهای مدرن استفاده می کنند. به طور کلی سه روش برای بافت پارچه گیپور تعریف شده که در ادامه بررسی می کنیم:

روش بیرون کشیدن الیاف اضافی

در این روش ابتدا الگو روی پارچه اعمال می شود. پس از آن اتمام الیاف اضافی از میان طرح ها و برجستگی ها بیرون کشیده می شوند. برای کاهش شکنندگی و همچنین افزایش دوام گیپور، نخ ها و رشته‌ هایی نیز به الگو اضافه می شود تا استحکام آن افزایش پیدا کند.

روش گلدوزی کردن

برای تولید گیپور به روش گلدوزی، ابتدا گلدوزی هایی با طرح ها و و برجستگی های مختلف روی یک الیاف حل شونده انجام می‌ شوند. پس از از پایان پروسه گلدوزی، پارچه در حلال ویژه‌ ای قرار گرفته می شود تا الیاف حل شونده آن کاملاً از بین برود.

به طور کلی در روش گلدوزی از پارچه ریون و ابریشم مصنوعی استفاده می کنند. به این ترتیب که نخ های گلدوزی روی پارچه پنبه ای آغشته به استات اجرا می شوند. پس از پایان فرایند گلدوزی، پارچه، درون استون خیسانده می شود تا مواد حل شونده آن یعنی استات کاملاً حل شود. چیزی که باقی می ماند یک طرح پیچیده و زیبا است که به طرز غیرقابل باوری قوی و بادوام است.

روش دستگاه های چرخشی

در این روش ماشینی و چرخشی، پارچه گیپور توسط برنامه ‌های کامپیوتری طراحی می ‌شود. خوبی استفاده از روش دستگاه چرخشی این است که می‌ توان از آن هم برای تولید پارچه های با الیاف طبیعی با الگوهای برجسته و متراکم و هم برای پارچه های مصنوعی که الگوهای ظریف تری دارند استفاده کرد.

ایستایی

پارچه گیپور در دسته پارچه های ایستاده قرار می گیرد. بنابراین برای مدل های لباسی که نیاز به پارچه ایستاده دارند گزینه بسیار خوبی به شمار می ‌رود.

لطافت

وقتی که یک پارچه گیپور را لمس می کنید برجستگی ها و طرح هایی را زیر انگشتان خود احساس می کنید. به همین منظور گیپور جزء پارچه های زبر است. اما این به این معنی نیست که بافت و الیاف آن زبر است. بلکه تنها به دلیل برجستگی هایی که این پارچه دارد به آن پارچه زبر گفته می شود.

چروکی و شکنندگی

یکی از ویژگی های منحصر به فرد گیپور، چروک نشدن این نوع پارچه است. به همین دلیل است که لباس هایی که از آن تولید می شوند، نیازی به اتوکشی ندارند.

ضخامت

البته که گیپور در انواع ضخیم و نازک تولید می شود. معمولاً از الیاف طبیعی برای تولید پارچه های گیپور ضخیم تر با طرح های متراکم و برجسته استفاده می شود. از الیاف مصنوعی برای تولید پارچه های گیپور ظریف ‌تر استفاده می ‌کنند. بنابراین ضخامت این پارچه به نوع الیاف به کار گرفته شده و همچنین نوع بافت آن بستگی دارد. ولی اغلب، گیپور در میان پارچه های ضخیم قرار داده می شود.

خواب پارچه

پارچه هایی که دارای تار و پود هستند باید قبل از دوخت و دوز سمت خواب آن ها را تعیین کرد. این مورد در رابطه با بسیاری از پارچه ها مثل کنف، مخمل و فلانل بسیار حائز اهمیت است. از آنجایی که پارچه گیپور از اتصال طرح ها و برجستگی ها حاصل می شود، پارچه فاقد خواب است. مهم تر از خواب پارچه باید به شکل طرح و برجستگی دقت کرد. برای برخی از طرح ‌ها لازم است که انجام عملیات دوخت و دوز به صورتی اجرا شود که طرح مورد نظر برعکس یا چپ نشود. مثلا اگر گیپور شما دارای طرح ‌های قلبی است بهتر است که به هنگام دوخت و دوز طرح قلب رو به بالا باشد تا زیبایی لباس شما دوچندان گردد.

تفاوت پارچه گیپور با دانتل

دانتل و گیپور دو پارچه بسیار پر کاربرد هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند. تعریفی که برای پارچه دانتل در نظر گرفته شده پارچه توری با گل ‌های برجسته است. البته این تعریف شبیه به تعریف پارچه گیپور نیز هست. اما این دو پارچه پرکاربرد یک تفاوت بسیار مهم و اساسی دارند که به راحتی می ‌توان آنها را از هم دیگر تشخیص داد. پارچه دانتل در میان گل ها و طرح های برجسته خود زمینه ای از جنس تور دارد. اما گیپور فاقد این زمینه توری بوده و فاصله بین گل ‌ها و برجستگی ها کاملاً خالی است. برای همین اغلب برای دوخت لباس های گیپور از آستری استفاده می کنند.

یکی دیگر از تفاوت های گیپور با پارچه دانتل به ضخامت، لطافت، نرمی و زبری این دو پارچه برمی گردد. دانتل نسبت به گیپور نرم تر و لطیف تر است. ضمن اینکه ضخامت این نوع پارچه نیز نسبت به گیپور بیشتر است. یک تفاوت دیگر بین گیپور و دانتل به قیمت این دو نوع پارچه مربوط می شود. معمولاً قیمت پارچه دانتل از پارچه گیپور بیشتر است. لباس هایی که با گیپور دوخته می شوند معمولاً وزن سنگین تری نسبت به لباس های دانتل دارند. بنابراین، این هم می تواند یکی دیگر از تفاوت ‌های بین پارچه گیپور و پارچه دانتل در نظر گرفته شود.

تاریخچه پارچه گیپور

پارچه گیپور تاریخچه بسیار طول و درازی دارد که در اینجا مختصر به آن اشاره خواهد شد. به نظر می رسد که منشاء گیپور از فرانسه باشد. چرا که این کلمه به فرانسوی معنی «نوار» را می ‌دهد. کلمه گیپور به این موضوع که پارچه گیپور از رشته های ضخیمی تولید شده است اشاره می کند. این پارچه در اروپا از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار است. به خصوص که در قرن شانزدهم به بعد تغییرات قابل توجهی در رابطه با پارچه گیپور در صنعت مد و فشن ایتالیا اتفاق افتاد.

در انگلستان نیز پارچه گیپور تاریخچه طولانی دارد. به طوری که در قرن نوزدهم میلادی این پارچه باعث الهام گرفتن یک سبک خاص در صنعت مد و فشن انگلستان گردید. این سبک خاص نیز منجر به ایجاد نوعی پارچه به نام توری بدفوردشایر شد. در آفریقا نیز گیپور بسیار محبوب است. به طور مرتب در لباس‌ های سبک آفریقایی از این نوع پارچه استفاده می شود.

پارچه گیپور باعث افزایش لطافت و ظرافت لباس می‌‌ شود. به خصوص به هنگام استفاده با پارچه های سنگین تر و ایجاد یک تضاد زیبا بسیار چشمگیر به نظر می رسد. علاوه بر این، گیپور معمولاً روی پارچه های ساده و بدون طرح استفاده می شود تا جلوه بیشتری پیدا کند. امروزه گیپور نه تنها در اروپا و آفریقا، بلکه در سرتاسر جهان به طور وسیعی در صنعت مد و فشن کاربرد دارد.

انواع پارچه گیپور

پارچه گیپور از آن دست پارچه هایی است که در انواع و طرح های مختلفی تولید می شود. معمولاً از الیاف رنگ شده برای تولید آن استفاده می کنند. براساس نوع فیبری که در این پارچه استفاده می شود، دسته های زیر برای این نوع پارچه تعریف می شوند:

پارچه گیپور کلاسیک

این نوع پارچه گیپور دارای بافتی کلاسیک و ساده است. هیچ الیاف یا اجزای تزیینی به این نوع گیپور اضافه نمی ‌شود.

پارچه گیپور چرمی

این نوع بسیار ضخیم است و جنسی متراکم و با دوام دارد.

پارچه گیپور کش

برای تولید گیپور کش از الیاف کشی استفاده می‌ شود که کاربرد خیلی زیادی نیز در طراحی لباس دارد.

گیپور متالیک

به گیپور متالیک، گیپور فلزی نیز گفته می شود. ویژگی این نوع پارچه این است که رنگ‌ های مات و متراکم دارد و به دلیل داشتن جلای فلزی به آن گیپور متالیک گفته می شود.

گیپور شبکه

گیپور شبکه از نوع پارچه های بسیار نازک گیپوری است. میزان گلدوزی در گیپور شبکه نسبت به سایر انواع گیپور کمتر است.

گیپور لورکس

گیپور لورکس را به دلیل زرق و برق آن می شناسند که یکی از ویژگی های منحصر به فرد آن است.

گیپور بافته شده

ویژگی گیپور بافته شده حالت کشی و الاستیکی آن است.

پارچه گیپور نیز بر اساس نوع طرح و برجستگی که دارد در بازار به شکل های مختلفی یافت می شود که نمونه آنها:

• گیپور طرح برجسته
• گیپور پرس شده
• گیپور نگین دار
• گیپور ساده
• گیپور مجلسی هستند

کاربردهای پارچه گیپور

پارچه ای با چنین تنوع و طرح و رنگ و الیاف نمی تواند کاربرد کمی داشته باشد. پارچه گیپور نیز با این ظرافت و زیبایی دارای کاربردهای وسیعی است که مهمترین آنها در ادامه عنوان شده اند:

• دوخت انواع لباس مجلسی
• دوخت انواع لباس عروس
• دوخت انواع پرده، روتختی و رومیزی های زیبا
• دوخت انواع لباس رسمی زنانه
• دوخت انواع لباس های کژوال. (لباس های ساده ای که معمولاً برای انجام کارهای روزمره استفاده می شوند را کژوال می نامند.)
• ساخت انواع وسایل زینتی خانه مثل جای دستمال کاغذی
• استفاده برای تزئین لباس
• استفاده برای تزئین بالشت و به عنوان روبالشتی
• دوخت شال و روسری
• دوخت انواع دستکش
• دوخت انواع لباس زیر زنانه و لباس خواب

موردی که استفاده از گیپور را جذاب تر و زیباتر می کند این است که این پارچه نیازی به چیزی برای تزیین ندارد. در واقع خود پارچه گیپور به عنوان یک پارچه زینتی مورد استفاده قرار می گیرد. البته وقتی این پارچه با لوازم زینتی و درخشان مثل سنگ های تزئینی ترکیب شود زیبایی و چشم نوازی دوچندان پیدا می کند.

الگوی گیپور با آن نقش های متوالی که اغلب طرحی از گل یا یک طرح هندسی را شامل می شود گزینه بسیار خوبی برای لباس های عروس به شمار می رود. برای خانم هایی که از لباس عروسی توری خوششان نمی آید استفاده از پارچه گیپور یک انتخاب ایده آل به نظر می رسد. استفاده از گیپور بسیار ساده و راحت است. به دلیل استحکام می توان از آن برای همه قسمت های لباس مثل آستین، تنه، دامن و حتی دنباله لباس عروس استفاده کرد.

کاربرد پارچه گیپور در مد

گیپور در مد نیز کاربرد بسیار زیادی دارد و دلیل آن هم خاص و لاکچری بودن این نوع پارچه است. به عنوان مثال، طراح مشهور فرانسوی (Miuccia Prada) که برند معروف پرادا را دیزاین می کند، از این پارچه برای طراحی بسیاری از لباس های خود استفاده می کند. یکی از دیزاین های این طراح لباس، دامن نیمه گیپور است که در آن از رنگ ‌های متضاد به ‌خوبی و ظرافت استفاده کرده و پاهای مدل را در زیر دامن به زیبایی نشان می ‌داد.

لازم به ذکر است که پارچه گیپور برای اولین بار در اواخر قرن شانزدهم به ایتالیا وارد شد. بهترین پارچه گیپور از سلولز یا ابریشم تولید می شود. در دنیای مد و فشن در ایتالیا و به خصوص در شهرهای میلان و فلاندر از تکنیک «نقطه و گل رز» استفاده می کنند. در این نوع تکنیک که مخصوص گیپور است اجزا با حلقه های کوچکی به هم وصل می شوند. کاربرد گیپور در زمینه مد بسیار گسترده و وسیع شده است. بیشتر برای لباس های مجلسی و سلطنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این پارچه زیبایی لباس را چندین برابر می کند.

روش های نگهداری پارچه گیپور

گیپور از آن دست پارچه هایی است که نیاز به نگهداری و مراقبت زیادی دارد تا دوام و عمر آن افزایش پیدا کند. برای اینکه لباس گیپور شما براقیت، ایستایی، حالت و زیبایی خود را از دست ندهد باید با دقت از آن مراقبت کنید.

شستشو

شستشوی گیپور نیازی به حساسیت آن چنانی ندارد. اما نکاتی هم هست که برای مراقبت بیشتر از این پارچه باید مد نظر گرفته شود. یکی از مواردی که برای شستشوی گیپور باید به آن توجه کرد دمای آب است. بهتر است برای شستشوی این پارچه از آب سرد استفاده شود تا به الیاف پارچه صدمه ای وارد نشود. توصیه می ‌شود که برای شستشو از لباسشویی استفاده نکنید. اگر می خواهید لباس هایتان را با لباسشویی بشویید بهتر است که لباس های گیپور را به تنهایی در ماشین لباسشویی قرار دهید و مدت زمان زیادی را نیز برای شستشوی آن ها در نظر نگیرید.

اگر آدم با حوصله ای هستید لباس‌ گیپور خود را با ملایمت و با دست شستشو دهید. چنگ زدن گیپور، شستن آن به همراه دیگر لباس ها، استفاده از دمای بالای آب و همچنین استفاده از مواد شوینده بسیار قوی ‌می تواند باعث ریش ریش شدن و از بین رفتن حالت و زیبایی پارچه گیپور شود.

اتو

یکی از جذاب ترین مزایای استفاده از پارچه گیپور این است که لباس های گیپور نیازی به اتو ندارند. مگر اینکه برای آنها از آستری استفاده شده باشد و یا در قسمت های مختلف از پارچه دیگری به غیر از گیپور استفاده شده باشد. ولی خود گیپور به تنهایی احتیاجی به اتو ندارد.

خشک کردن

نکته مهم در رابطه با نحوه خشک کردن و نگهداری لباس های گیپور این است که باید از آویزان کردن این لباس ها اجتناب شود. آویزان کردن لباس هایی که با این پارچه دوخته شده اند منجر به افتادگی و از بین رفتن حالت آنها می‌شود. از آنجایی که لباس های دوخته شده با پارچه گیپور نیازی به اتو کردن ندارند توصیه می شود که پس از شستشو، حتماً روی یک سطح تمیز و صاف انداخته شوند. با این روش، نه تنها حالت ایستایی لباس از بین نمی رود بلکه شکل و شمایل پارچه نیز تغییر نمی کند. با این کار، عمر لباس های دوخته شده با این پارچه افزایش یافته و همیشه نو به نظر می رسند.

نکات دوخت پارچه گیپور

پارچه گیپور از ظرافت و زیبایی بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین برای دوخت لباس های گیپور لازم است که نهایت دقت و ظرافت به کار گرفته شود. نکته مهم برای دوخت لباس با گیپور این است که درزها تا حد امکان و ترجیحا برای برخی از انواع گیپور نباید روی هم دوخته شوند. بلکه گل ها و برجستگی های گیپور باید با دقت خاصی به هم وصل گردند.

برای برش زدن این پارچه بهتر است قیچی از میان گل‌ ها و برجستگی ها رد شود. برش زدن گل ها و برجستگی های گیپور می ‌تواند منجر به خراب شدن پارچه شود. البته از آنجایی که گیپور در انواع مختلف و الیاف متفاوتی تولید می شود ممکن است نکات دوخت برای هرکدام از انواع پارچه های گیپور نیز متمایز باشد.

بهتر است برای آکسسوری (لوازم جانبی که به همراه لباس پوشیده می شوند تا جلوه زیباتری به لباس بدهند.) لباس هایی که با گیپور دوخته می شوند از وسایل جانبی مینیمال استفاده شود. زیرا آکسسوری شلوغ با لباس گیپور جلوه خوبی به فرد نمی دهد. بلکه ممکن است حتی مضحک هم به نظر برسد. گیپور خود به اندازه کافی تزیینی و شلوغ هست. برای ایجاد تعادل بهتر است که از آکسسوری های مینیمال و غیر شلوغ استفاده شود.

نکات خرید پارچه گیپور

برای خرید پارچه گیپور لازم است که نکات مختلفی مد نظر قرار گرفته شود. اولین نکته ‌ای که باید خریدار به آن توجه کند نوع الیاف مورد استفاده برای تولید گیپور است. فرد باید از خود این سوال را بپرسد که آیا این پارچه با این نوع الیاف برای کاربردی که قرار است استفاده شود متناسب است یا خیر.

نکته دیگری که برای خرید پارچه گیپور باید مد نظر قرار گرفته شود شکل برجستگی ها و نوع پارچه است. مثلاً برای دوخت لباس عروس لازم است که از گیپور با طرح ها و برجستگی های بیشتر و ترجیحاً کار شده استفاده شود. نکته دیگری که خریدار باید به آن توجه داشته باشد، میزان گیپور مورد نیاز برای مصرف است.

توجه به کیفیت گیپور در مقایسه با قیمتی که مشتری پرداخت می کند نیز بسیار حائز اهمیت است. برای خرید گیپور به فروشندگان معتبر و ارائه دهندگان پارچه با کیفیت همچون پارچه نگار مراجعه شود.