نگاهی گذرا به تاریخ پارچه در ایران و جهان
از زمانی که انسان ها پا به زمین گذاشتند و نیاز به سرپناه داشتند، از پارچه برای پوشاندن خود استفاده می کردند. تاریخ پارچه یکی از جذاب ترین موضوعات صنعتی و فرهنگی به شمار می رود. این تاریخچه به روزگاران بسیار دور بر می گردد و باید گفت دستخوش تغییرات زیادی شده است. پارچه های طبیعی از جمله ابریشم، کتان و پنبه از قدیمی ترین انواع پارچه ها پیش از تولید پارچه های مصنوعی به روش شیمیایی هستند. توصیه می کنیم به منظور آشنایی بیشتر با قدمت پارچه های قدیمی در دهه های مختلف ایران و جهان حتما تا پایان این مطلب ما را همراهی نمایید.
پیدایش اولین پارچه ها
اگر تا به حال کلمه منسوجات به گوش شما خورده باشد، باید بدانید منسوجات به نخ هایی گفته می شود که برای تولید پارچه یا بافت آن مورد استفاده قرار می گیرد. هزاران سال است که منسوجات بخش جدایی ناپذیری از زندگی بشر در زمین به شمار می روند. این صنعت، تا به امروز باعث پیوند ملت ها به یکدیگر شده است. تاریخ پارچه یکی از قدیمی ترین موضوعاتی است که می توان به آن پرداخت. همچنین، این موضوع تعجب علاقمندان به آن را برانگیخته است. تولید این پارچه ها به بیش از صد هزار سال پیش در دوران عصر حجر باز می گردد و اولین بافت پارچه ها احتمالا به صورت نمدی بوده است. بدین صورت که به جای تنیدن الیاف به یکدیگر، آن ها را در هم می کوبیدند.
تاریخ پارچه در ایران
پارچه ها در دسته اشیائی قرار می گیرند که قدمت بسیار زیادی دارند. به همین دلیل نمی توان به طور دقیق مشخص کرد که هر کشور از چه زمانی شروع به استفاده از انواع پارچه ها کرده است. اما می توان گفت قدمت بافت پارچه در ایران به هزاره پیش از میلاد باز می گردد. با توجه به بررسی های انجام شده تاریخ پارچه در این کشور دارای قدمتی هزار ساله است.
اولین وسیله پارچه بافی، دوک نخ ریسی بود. دوک نخ ریسی، الیاف را به نخ تبدیل می کرد و نقش بسیار مهمی در صنعت نساجی داشت. یافته های باستان شناسی نشان می دهد استفاده از دوک نخ ریسی به دوران نوسنگی در ایران بر می گردد. در واقع ظهور استفاده از پارچه در کشور ما مربوط به این دوران است.
بیشتر بخوانید: پارچه گیپور مجلسی را بیشتر بشناسید + ایده دوخت
عصر نوسنگی در ایران
طبق تحقیقات انجام شده در مکان های متعددی از محوطه های باستانی عصر نوسنگی، تعدادی دوک های نخ ریسی پیدا شده است. پیدا کردن این دوک ها نشان دهنده آن است که در این عصر، تولید نخ برای تهیه پارچه وجود داشت. در واقع تاریخ پارچه در ایران مربوط به دوران نوسنگی است. از طرفی یک مهر در محوطه چغامیش خوزستان به دست آمده است. بر روی این مهر، نقش زنی در حال نخ ریسی حک شده است.
تاریخ پارچه در دوره هخامنشیان
طی سال های گذشته مهری از شوش به دست آمد. بر روی این مهر، نقش دو نفر در کنار دستگاه بافندگی حک شده است. این موضوع، نمایانگر استفاده از دستگاه بافندگی است. یافتن این مهر به آن معنا است که در اوایل هزاره چهارم قبل از میلاد، در ایران با استفاده از دستگاه بافندگی اقدام به تهیه پارچه می کردند. همانطور که می دانید، دوره هخامنشیان دوران اوج تولید پارچه در ایران بود. همچنین، تولید پارچه زربافت ایرانی در این دوره شهرت زیادی پیدا کرد و هنر پارچه بافی به کمال رسید.
دوره ساسانیان
در دوران ساسانیان نیز انواع پارچه های ایرانی محبوبیت زیادی میان دیگر کشورها داشتند. حتی امروزه نمونه هایی از آن ها در موزه ها نگهداری می شوند. دوره ساسانیان اوج هنر بافندگی انواع پارچه ها در ایران با استفاده از دستگاه بافندگی پارچه بود.
عصر جدید
امروزه شاهد تولید انواعی از پارچه های مصنوعی به روش های مختلف هستیم. اما تولید پارچه های طبیعی ایرانی همچنان پررونق و پرطرفدار است. با پیشرفت نساجی و روی کار آمدن صنعت مد و استایل، تولید پارچه در ایران بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. در دوران معاصر شاهد تولید و حتی صادرات انواع پارچه های ایرانی اصیل بودیم که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند.
خرید پارچه لینن نچرال
تاریخ پارچه در جهان
از قدیمی ترین صنایع دستی بشر باید به بافندگی برای تولید پارچه اشاره کنیم. از زمانی که انسان به فکر تهیه پوششی برای خود و فرزندان خود افتاد تا از تغییرات آب و هوایی در امان باشد، هزاران سال می گذرد. نیاز به پوشاندن بدن ابتدا با شکار حیوانات و استفاده از پوست آن ها برطرف شد. رفته رفته تولید نخ برای تهیه پارچه توجه انسان را جلب کرد. بررسی آثار به جا مانده از روزگاران قدیم می تواند اطلاعاتی در رابطه با تاریخ پارچه و چگونگی استفاده از آن را در اختیار ما قرار دهد.
اواخر عصر حجر، صد هزار سال پیش
اولین استفاده از منسوجات به اواخر عصر حجر یا به عبارتی صد هزار سال پیش بر می گردد. در آن دوران بیشتر از منسوجات نمدی استفاده می شد. اولین نمونه های پنبه، ابریشم و کتان مربوط به 5 هزار سال قبل از میلاد در مصر و هندوستان هستند که قدمتی چند هزار ساله دارند.
5 هزار سال قبل از میلاد در هند
هند از اولین کشورهایی بود که اقدام به تولید و تهیه پارچه کرد. این موضوع باعث شد تا با استفاده از آن بتواند تغییرات مفید و سازنده ای در سرزمین خود ایجاد کند. تجارت منسوجات باعث پیشرفت کشور هند شد و این سرزمین را تبدیل به یکی از اولین ابداع کنندگان بافت های ساده و تولید پارچه کرد. امروزه نیز انواع پارچه های هندی مانند پارچه وال هندی، پارچه لینن سوزن دوزی و پارچه باتیک بسیار پرطرفدار است.
اولین و قدیمی ترین پارچه ها در تاریخ پارچه
اولین پارچه ها در واقع در مصر، هند و خاورمیانه پا به عرصه گذاشتند. پس از آن نیز سایر کشورها تلاش کردند با بافندگی، پارچه تولید کرده و حتی به صادرات برسانند. تمامی پارچه هایی که قدمت بسیار طولانی دارند با استفاده از الیاف طبیعی پنبه و ابریشم تهیه شدند. درواقع، تقریبا قدمت ۵۰۰ ساله دارند. انسان ها با کمک روش های ابتدایی بافندگی مواد طبیعی همچون پشم، کتان و ابریشم را به نخ های بافته شده تبدیل کرده و سپس پارچه تولید کردند.
پارچه های کتان در تاریخ پارچه
ابتدایی ترین انواع پارچه ها در تاریخ پارچه مربوط به پارچه های کتان است که با استفاده از الیاف طبیعی تهیه می شوند. قدمت پارچه های کتان که با استفاده از فیبرهای کتان تولید می شوند به زمانی دور می رسد و مرکز اصلی تولید آن کشور چین بوده است. امروزه انواع مختلف پارچه های کتان به ویژه دانتل کتان به عنوان یکی از محبوب ترین انواع پارچه ها شناخته می شوند که برای دوخت انواع لباس های زنانه چهار فصل کاربرد دارند.
پارچه ابریشم چینی
پارچه های ابریشم چینی به پارچه های باکیفیت و بادوام شهرت دارند. قدمت این پارچه ها به دوران خاندان هان در چین بر می گردد. پارچه ساتن سیلک، کرپ مرلین و کرپ کنزو همگی از انواع پارچه های ابریشم چینی هستند که ایستایی بسیار شیک و مناسبی در تن دارند. به طور کلی پارچه های ابریشمی از قدیمی ترین و باارزش ترین پارچه ها هستند که الیافی بسیار نرم و لطیف دارند.
پارچه کشمیر
پارچه کشمیر از دیگر انواع اولین پارچه های تولیدی در جهان است. این پارچه قدمت هزار ساله دارد و از کیفیت بالایی نیز برخوردار است. پارچه کشمیر یکی از اصیل ترین پارچه های دنیا به شمار می رود. این پارچه، از موادی همچون پشم یا کشمیر تهیه می شود.
پارچه لینن در تاریخ پارچه
پارچه لینن یکی از پارچه های مطرح و پرطرفدار در بازار امروز است که شاید جالب باشد بدانید این پارچه در دسته اولین پارچه های طبیعی و قدیمی جای می گیرد. تاریخ پارچه لینن نیز به دوران پارینه سنگی و فرا پارینه سنگی بر می گردد. این پارچه از آن دوران تاکنون تغییرات زیادی را به خود دیده است. پارچه لینن، دارای الیاف نرم و لطیفی است و به همین دلیل میزان استفاده از آن در فصل های بهار و تابستان افزایش پیدا می کند. بافت نرم و سبک به همراه قابلیت نفوذپذیری هوا از مهم ترین ویژگی های انواع پارچه لینن بوده که باعث محبوبیت زیاد این پارچه شده است.
قیمت پارچه لینن ساده
روی کار آمدن روش های نو برای تولید پارچه
حتما تا به حال تجربه استفاده از پارچه هایی همچون پارچه جین یا جین طرحدار را داشتید که زیبایی خاصی به استایل شما می دهند. این پارچه ها از جدیدترین پارچه های موجود در بازار هستند. همچنین، اغلب از الیاف مصنوعی و ترکیبات آن تهیه می شوند. برخلاف پارچه هایی همچون وال و لینن که به صورت طبیعی از پنبه تهیه می شوند، پارچه هایی همچون پارچه جین از ترکیب الیاف طبیعی و مصنوعی با دیگر مواد تولید می شود.
پارچه های مصنوعی، منسوجاتی هستند که از الیاف شیمیایی به جای الیاف طبیعی همچون پشم و پنبه برای تولید آن ها استفاده می شود. یکی از انواع پارچه های مصنوعی که از الیاف پلاستیکی تهیه می شود، پارچه مجلسی پولکی است و باید گفت محبوبیت فراوانی میان خانم ها دارد. این پارچه از جدیدترین انواع پارچه های مصنوعی در سال های اخیر بوده که باعث تحول صنعت مد و استایل مجلسی نیز شده است.
تاریخ پارچه در دهه ۱۸۰۰
در ابتدا تلاش ها برای تولید پارچه مصنوعی تنها به منظور بازآفرینی و حفظ مواد طبیعی بود. اما رفته رفته در دهه ۱۸۰۰ برای اولین بار تولید پارچه مصنوعی آغاز شد. تاریخ پارچه مصنوعی ارتباط مستقیمی با شیمی پلیمرها دارد. به همین دلیل با پیشرفت تکنولوژی و علم شیمی تولید پارچه های مصنوعی افزایش یافت.
دهه ۱۹۳۵ و تاریخچه پارچه
در دهه ۱۹۳۵ اولین نایلون را ساختند. جوراب های نایلونی وارد بازار شدند و توانستند تحول عظیمی در صنعت جوراب بافی ایجاد کنند. قابلیت ارتجاعی نایلون باعث استفاده های مکرر و مداوم آن در طول جنگ جهانی دوم شد. سپس تا سال ۱۹۶۶ استفاده از این ماده برای تولید لباس و جوراب همچنان پرطرفدار بود.
پارچه در قرن بیستم
پیشرفت در علم پلیمر باعث گسترش استفاده از الیاف مصنوعی شد. در نتیجه تولید باکیفیت پارچه های مصنوعی به روش های مختلف را به همراه داشت. در قرن بیستم توسعه پارچه های مصنوعی به شدت صنایع نساجی را تحت تاثیر قرار داد. سپس تبدیل به یک کالای اصلی برای صادرات و واردات شد. در سال های اخیر استفاده از مواد مصنوعی برای تولید پارچه به شدت افزایش پیدا کرد. روی کار آمدن دستگاه های متعدد باعث شده است تا دوخت پارچه هایی همچون وال خامه دوزی و وال چرخکاری طرحدار راحت تر انجام شود.
این پارچه ها به دلیل ظاهر زیبا و خاص خود محبوبیت بالایی برای تولید انواع لباس های زنانه دارند. همچنین، برای استفاده در چهار فصل مناسب هستند. پارچه هایی همچون تور گل دوزی، جین طرحدار و پارچه پولکی نیز در دسته پرفروش ترین ها قرار دارند. چرا که علاوه بر ظاهر زیبا بسیار ترند و مدرن هستند.
سخن پایانی
در این مطلب تلاش کردیم در رابطه با تاریخ پارچه در ایران و جهان صحبت کنیم. همچنین، قدیمی ترین پارچه ها را به شما معرفی کردیم. تاریخچه تولید و تهیه پارچه ها بسیار غنی بوده و نشان دهنده ارزش تولید پارچه در دوران مختلف ایران و جهان است. در گذشته استفاده از مواد مصنوعی برای تولید پارچه قابل توجه نبود. در واقع، تنها از الیاف طبیعی همچون ابریشم، پنبه و پشم برای تولید پارچه استفاده می شد. امروزه با پیشرفت علم پلیمر، تهیه پارچه های مصنوعی نیز رواج پیدا کرد. این موضوع باعث شد تا پارچه هایی کاربردی و با قیمت های به مراتب پایین تر به بازار عرضه شود.
منبع: https://butterflyfabricsnyc.com/pages/the-history-of-fabric-and-textiles
