پارچه ساتن آمریکایی و مشخصات آن
پارچه ساتن آمریکایی نوعی از پارچه جذاب و محبوب ساتن است که ضخیم و آهاردار است. پارچه ساتن ساده لخت و ریزش دار و نازک است اما پارچه ساتن آمریکایی ایستایی محکم و آهارداری دارد. پارچه ساتن آمریکایی با وجود ایستایی خشک، زیردست بسیار نرم و صیقلی دارد و تنخور آن راحت است. این پارچه علاوه بر ایستایی و ضخامت، در درخشندگی ظاهری نیز با پارچه ساتن ساده متفاوت است.
پارچه ساتن آمریکایی بر خلاف پارچه ساتن ساده، نیمه مات است و درخشش محو و ملایمی دارد. این پارچه به نام پارچه ساتن مات آمریکایی نیز شناخته می شود. بسیاری از مردم تصور می کنند که پارچه ساتن حتما با الیاف ابریشمی تولید می شود و به همین خاطر لطیف و براق است. اما باید گفت که کلمه ساتن به نوع خاصی از بافت پارچه اشاره دارد که خود به تنهایی باعث ایجاد سطحی صیقلی با زیردست و بافت زیبا می شود. اما در کنار بافت ساتن، از الیاف صیقلی و براق نیز برای درخشش بیشتر پارچه استفاده می شود. مهم ترین نکته که باید در مورد پارچه ساتن آمریکایی دانست این است که این پارچه تراکم زیادی دارد و همین مساله باعث آهاردار بودن و ضخامت آن می شود. در ادامه اطلاعات مربوط به پارچه ساتن و ساتن آمریکایی را شرح خواهیم داد.
نقاط قوت پارچه ساتن آمریکایی
استحکام و دوام بالا
ظاهر صیقلی اما مات
ایستایی آهاردار
قیمت مناسب
فرم پذیری و خوش دوخت بودن
زیردست لطیف و نرم
نقاط ضعف پارچه ساتن آمریکایی
به جا ماندن منافذ دوخت و جای سوزن
لکه پذیری
عدم تنفس پذیری به دلیل تراکم زیاد
عدم انعطاف پذیری و کشسانی
چروک پذیری متوسط
تاریخچه
کلمه ساتن از شهر گوانجو که بین اعراب و اروپاییان به نام زَیتُون شناخته می شد، گرفته شده است. گوانجو شهری بندری در چین است و منشا نوع بافت ساتن و پارچه ساتن چین باستان است. پارچه ساتن در ابتدا فقط با الیاف ابریشم تولید می شد و پرورش ابریشم تا سال های زیادی در انحصار چین بود. بازرگانان عرب پارچه ساتن ابریشمی را توسط جاده ابریشم به ممالک عربی آوردند و این پارچه در ابتدا بین اعراب بسیار محبوب بود. سپس در قرن 12 میلادی، پارچه ساتن به اروپا رفت و به دلیل ابریشمی و گران قیمت بودن فقط طبقات بالای اجتماع امکان استفاده از آن را داشتند.
امروزه و با صنعتی شدن تولید الیاف و پارچه، پارچه ساتن فقط با الیاف ابریشم تولید نمی شود. تنوع الیاف باعث شده که قیمت پارچه ساتن و ساتن آمریکایی متنوع باشد و از ارزان تا بسیار گران قیمت را شامل شود. اما با گذشت زمان، همچنان پارچه ساتن و ساتن آمریکایی به عنوان پارچه لوکس شناخته می شوند. به طوری که پارچه ساتن آمریکایی برای لباس مجلسی مخصوصا پیراهن عروس کاربرد دارد.
الیاف
در بالا به این نکته اشاره شد که پارچه ساتن در ابتدا با الیاف طبیعی ابریشم تولید می شد. پس از انقلاب صنعتی و تهیه و تولید الیاف مصنوعی و نیمه مصنوعی، امروزه پارچه ساتن ابریشم (طبیعی) به ندرت تولید می شود و در صورت تولید قیمت بسیار بالایی دارد. الیاف مورد استفاده برای تولید پارچه ساتن آمریکایی پلی استر و استات هستند. الیاف استات جزو الیاف نیمه مصنوعی است و ریشه سلولزی و گیاهی دارند. الیاف استات به نسبت دیگر الیاف کیفیت و قیمت بالاتری دارد و به همین خاطر است پارچه ساتن آمریکایی استات گران تر از انواع دیگر این پارچه است.
الیاف استات مقاومت حرارتی کمی دارد اما ظاهر براق و صیقلی آن باعث جذابیت زیاد آن شده است. اما پر مصرف ترین الیاف برای تولید پارچه ساتن آمریکایی، الیاف کاملا صنعتی پلی استر است. الیاف پلی استر محکم، بادوام و مقرون به صرفه هستند. پارچه ساتن آمریکایی پلی استری نیز پارچه با دوام و مقرون به صرفه است. از دیگر ویژگی های مثبت پارچه ساتن آمریکایی پلی استری می توان به خاصیت ارتجاعی خوب و شست و شوی آسان اشاره کرد. اما مشخصه منفی این الیاف خاصیت جذب روغن زیاد و جذب رطوبت کمی دارند.
بافت و تولید
پارچه ساتن آمریکایی به روش ساتن بافته و تولید می شود. در این روش بافت تعداد 4 یا بیشتر نخ پود که به روی یک نخ تار یا تعداد 4 یا بیشتر نخ تاره به روی یک نخ پود شناور هستند. در واقع نخ های تعداد بیشتر به روی یک نخ بافته می شوند و باعث می شود که نخ ها به روی هم آمده و ظاهر صیقلی و نرم ایجاد کند. در واقع پارچه ساتن آمریکایی نوعی بافت کجراه دارد اما به خاطر ظرافت الیاف و تعداد کم تار و پودهای در هم بافته شده، بافت کجراه زیاد نمایان نیست.
بافت پارچه ساتن آمریکایی بسیار متراکم است و در واقع تراکم بافت آن نشان دهنده کیفیت پارچه است. البته نوع و کیفیت الیاف نیز از دیگر عوامل مرغوبیت این پارچه هستند. در بخش تکمیل پارچه، یعنی پس از بافت و تولید و رنگرزی و غیره، پارچه ساتن آمریکایی با استفاده از نرم کننده تکمیل می شود. این تکمیل موجب می شود که لطافت و نرمی پارچه بیشتر شود.
انواع پارچه ساتن آمریکایی
پارچه ساتن آمریکایی ساده و بدون نقش در بازار موجود است و از نظر انواع نمی توان گفت که تنوع زیادی دارد. اما رنگبندی پارچه ساتن آمریکایی بسیار متنوع و گسترده است و پاسخگوی سلیقه هر مخاطبی است. پارچه ساتن آمریکایی بر اساس کیفیت و وزن به گروه های مختلف تقسیم می شود: پارچه ساتن آمریکایی درجه یک، پارچه ساتن آمریکایی نامرغوب، پارچه ساتن آمریکایی با وزن متوسط، پارچه ساتن آمریکایی سنگین. در ادامه مشخصات پارچه های ساتن آمریکایی مختلف را بررسی خواهیم کرد.
پارچه ساتن آمریکایی درجه یک
پارچه ساتن آمریکایی درجه یک را هم با الیاف استات و هم با الیاف پلی استر می توان تولید کرد. قیمت پارچه ساتن آمریکایی درجه یک که با الیاف استات بافته شده، بیشتر از پارچه کیفیت متوسط است. پارچه ساتن آمریکایی درجه یک را از تراکم بالا، استحکام پارچه و زیردست لطیف آن تشخیص داد. همچنین برای تشخیص پارچه ساتن آمریکایی درجه یک می توان پارچه را کشید و از خاصیت ارتجاعی آن متوجه کیفیت پارچه شد. اگر به روی پارچه جای دست نماند و به سرعت پارچه به حالت قبل از کشیدن برگردد، پارچه درجه یک و مرغوب است.
پارچه ساتن آمریکایی نامرغوب
پارچه ساتن آمریکایی نامرغوب را می توان از تراکم بافت کم، شل بودن تار و پود، ریش ریش شدن زیاد، قیمت پایین و براق بودن بیش از حد معمول تشخیص داد. پارچه ساتن آمریکایی مرغوب مات و نیمه مات است.
پارچه ساتن آمریکایی متوسط وزن و سنگین
پارچه ساتن آمریکایی در بین انواع ساتن، وزنی متوسط تا سنگین دارد. پارچه ساتن آمریکایی متوسط ضخامت کمتری دارد اما همچنان آهاردار و خشک است. به جز اختلاف وزن و ضخامت، تفاوت دیگری بین این دو پارچه نیست. پارچه ساتن آمریکایی سنگین ضخامت بیشتری دارد و در صورت دوخت اشتباه و شکافتن، جای سوزن کمی بیشتر به روی پارچه می ماند.
لطافت
پارچه ساتن آمریکایی همان طور که گفته شد زیردست بسیار لطیف و نرمی دارد. علاوه بر نرمی، صیقلی بودن الیاف این پارچه نیز باعث لیز بودن سطح رویی پارچه شده است. سطح پشت پارچه کاملا مات و کدر است اما تنخور آن راحت و لطیف است. پارچه ساتن آمریکایی در تماس با پوست بدن احساس زبری و خارش ایجاد نمی کند. سطح صیقلی و لطیف این پارچه کاملا با دوام است و طی مرور زمان پرز نمی دهد و گلوله نیز نمی شود. می توان گفت این پارچه ماندگاری بالایی دارد و برای سال های متمادی می قابلیت پوشیدن دارد. به خاطر همین لطافت فوق العاده پارچه ساتن آمریکایی، نیازی به آستردوزی لباس نیست. اما اغلب خیاطان برای تنخور بهتر لباس ها از آستردوزی استفاده می کنند.
چروکی و شکنندگی
چروک پذیری پارچه ساتن آمریکایی متوسط است و معمولا به خاطر تراکم زیاد چروک های عمیق ندارد. در واقع چروک های این پارچه تیز و چشمگیر نیستند. پارچه ساتن آمریکایی چروک های محو اما درشت دارد. در کنار چروک پذیری متوسط، اتوخور این پارچه راحت و بدون دردسر است. علاوه بر این باید از شکنندگی و چین و شکن پارچه ساتن آمریکایی صحبت کرد. چین و شکن این پارچه آهاردار، درشت و زمخت هستند. اما به خاطر ظاهر لطیف و نوع بافت پارچه، چین و شکن خشک نیستند و ملایم و چشم نواز هستند. چین و شکن پارچه ساتن آمریکایی در کنار ویژگی فرم پذیری این پارچه سبب شده تا این پارچه برای دوخت دامن چین دار و دامن پیلی دار بسیار مناسب و کاربردی باشد. همچنین تراکم و آهاردار بودن این پارچه برای دوخت لباس پلیسه مناسب نیست.
ضخامت و ایستایی
پارچه ساتن آمریکایی جزو پارچه های با ضخامت متوسط است. اما در بین انواع پارچه ساتن، می توان گفت که ساتن آمریکایی ضخیم ترین نوع ساتن است. ضخامت این پارچه مشابه پارچه کرپ است. ضخامت زیاد این پارچه به خاطر تراکم بافت زیاد آن است. پس از دوختن و شکافتن، منافذی که جای سوزن به روی پارچه ساتن آمریکایی ایجاد می کند از بین نمی رود و باید با احتیاط زیاد دوخته شود. همچنین ایستایی کاملا آماردار، ضخامت زیاد و تراکم بافت زیاد همه باعث می شود که پارچه ساتن آمریکایی اصلا ریزش دار نباشد. اما باید دانست که این پارچه از ویژگی فرم پذیری بسیار خوب برخودار است. همچنین این پارچه جزییات دوخت و درز را به خوبی نشان می دهد.
کاربرد پارچه ساتن آمریکایی
بهترین گزینه برای دوخت با پارچه ساتن آمریکایی لباس مجلسی است. انواع لباس مجلسی از پیراهن عروس، کت و دامن، کت و شلوار، پیراهن مجلسی تا انواع دامن و نیمتنه دخترانه با پارچه ساتن آمریکایی نتیجه جذابی خواهد داشت. پارچه ساتن آمریکایی به خاطر ویژگی فرم پذیری برای لباس های اورسایز، سیلوئت های عجیب، فرم های اغراق شده، لباس های مجسمه ای و مفهومی بسیار کاربردی و مناسب است. همچنین به خاطر نمایش جزییات دوخت برای لباس های دارای برش و پنس زیاد کاملا مناسب است.
معمولا دامن مجلسی فون که با پارچه ساتن آمریکایی دوخته شود نیازی به ژپون یا ژیفون ندارد و به تنهایی محکم و فرم دار می ایستد. به دلیل نداشتن خاصیت کشسانی و انعطاف پذیری مناسب، این پارچه برای دوخت لباس های جذب مناسب نیست. اما از این پارچه برای دوخت لباس های نیمه چسبان، که فرم بدن را نشان می دهند، می توان بهره برد. همچنین پارچه ساتن آمریکایی برای دوخت مانتو کتی اورسایز و مانتو مجلسی و مزونی بسیار جذاب است. برای چشمگیر تر شدن لباس خود می توان پارچه های مختلفی مانند گیپور، ژاکارد تافته، ژاکارد ارگانزا، دانتل و نوار خرجکار را با این پارچه ترکیب کرد. در صورت تمایل به پارچه های چاپی، پارچه تافته طرحدار لایی کشی شده نیز برای ست کردن با پارچه ساتن آمریکایی مناسب است.
روش های نگهداری پارچه ساتن آمریکایی
پارچه ساتن آمریکایی مانند دیگر پارچه های ساتن نیاز به مراقبت مناسب دارد و مانند پارچه های روزمره نمی توان از آن نگهداری کرد. به عنوان مثال پارچه ساتن آمریکایی به سرعت لکه می گیرد و لکه در سطح پارچه پخش می شود. اگر لکه توسط روغن ایجاد شود از بین بردن آن سخت تر است و باید سریع تر نسبت به تمیز کردن پارچه اقدام کرد.پارچه ساتن آمریکایی را درون کاور پارچه ای قرار داده تا در تماس با لباس های دیگر نخکش نشود و گرد و غبار به روی آن نشیند. استفاده از کاور پلاستیکی در طی مرور زمان باعث زرد شدن انواع پارچه ساتن می شود.
شست و شو
نکته مهم که پیش از شستن پارچه ساتن آمریکایی دانست و انجام داد. این است که ابتدا لکه ها به طور کامل از روی پارچه پاک شود و سپس پارچه شسته شود. پارچه ساتن آمریکایی را می توان در خانه با روش دستی و یا ماشینی شست. برای شست و شو دمای مناسب آب 30 درجه است. هنگام شست و شو پارچه ساتن آمریکایی توصیه می شود که لباس یا پارچه را درون کیسه مخصوص شست و شو قرار دهید تا به بافت و ظاهر پارچه آسیب نرسد. برای شست و شوی ماشینی دور متوسط یا گزینه شستن ملایم مناسب است.
از مایع سفید کننده و شوینده های حاوی سفید کننده استفاده نشود زیرا به الیاف پارچه آسیب می زند و طول عمر پارچه را کاهش می دهد. بهترین زمان شست و شوی لباس از جنس ساتن آمریکایی، در صورت نداشتن لکه، پس از هر دو تا چهار بار پوشیدن لباس است. در شست و شوی دستی پارچه به مدت 30 دقیقه در آب قرار گیرد و سپس با شوینده ملایم به آرامی شسته شود. از چنگ زدن و چلاندن پارچه ساتن آمریکایی موقع شستن دستی اجتناب شود. زیرا این پارچه در حالت خیس دوام کمتری دارد و بافت آن آسیب پذی می شود.
خشک کردن
به هیچ وجه پیشنهاد نمی شود که پارچه ساتن آمریکایی با استفاده از حرارت و اتوکشی خشک شود. بهترین شیوه خشک کردن پارچه ساتن آمریکایی پهن کردن آن به روی سطح صاف و به روی حوله تمیز است. از خشک کردن این پارچه در معرض تابش مستقیم نور خورشید اجتناب شود. البته خشک کردن با خشک کن چرخشی نیز بلامانع است، در صورتی که با دور متوسط یا حرارت کم خشک شود. خشک کردن با حرارت یا دور زیاد چرخش باعث چروکی بیش از حد و خراب شدن بافت پارچه می شود. پارچه ساتن آمریکایی را به دلیل استحکام بیشتر نسبت به انواع ساتن می توان برای خشک کردن از رخت آویز یا بند رخت آویزان کرد. فقط در این صورت از گیره های نگهداره استفاده نشود، چون این گیره ها به روی پارچه جا می اندازند.
اتوکشی
اتوکشی پارچه ساتن آمریکایی باید با درجه پایین یا متوسط اتو انجام شود. زیرا حرارت زیاد باعث تغییر رنگ و سوختن پارچه می شود. بهترین پیشنهاد برای اتوکشی و از بین بردن چروک های پارچه ساتن، استفاده از بخار است. همچنین اتوی بخار نیز به اتو خشک ترجیح داده می شود زیرا اتو خشک باعث برق افتادن پارچه ساتن آمریکایی می شود. در صورت نداشتن اتو بخار می توان آب را به روی پارچه اسپری کرد یا یک لایه پارچه مرطوب و نمدار به روی آن قرار داد و سپس اتوکشی کرد. اتوکشی پارچه ساتن آمریکایی باید از پشت پارچه یا همراه یک لایه پارچه محافظ انجام شود. از فشار دادن اتو به روی پارچه جدا خودداری شود زیرا اتو به راحتی روی پارچه جا می اندازد. به جای فشار دادن اتو به روی پارچه، اتو را سریع روی پارچه حرکت دهید تا پارچه نسوزد.
نکات خرید پارچه ساتن آمریکایی
خرید پارچه ساتن آمریکایی به توجه زیادی نیاز دارد. مخصوصا اگر خرید آنلاین پارچه ساتن آمریکایی را در برنامه دارید باید از معتبر بودن فروشگاه و کیفیت محصولات آن اطمینان حاصل کرد. نکته مهم هنگام تعیین متراژ مورد نیاز ساتن آمریکایی این است که این پارچه به دلیل براق بودن دارای جهت است. یعنی میزان و نوع درخشش پارچه از جهات مختلف با یکدیگر متفاوت است. به همین خاطر حتما باید تمامی تکه های الگو در یک جهت برش بخورد تا محصول نهایی اصولی و زیبا باشد. همچنین باید در مورد عرض ساتن آمریکایی نیز سوال پرسید تا میزان مناسب پارچه را محاسبه کرد. هنگام خرید پارچه ساتن آمریکایی به تراکم بافت توجه شود تا پارچه مرغوب و درجه یک خریداری شود.
ساتن آمریکایی به دلیل تولید با الیاف مصنوعی آبرفت ندارد اما در مورد اتورفت باید از فروشنده سوال شود. در صورت خرید خرجکار یا پارچه ترکیبی برای ساتن آمریکایی، به تناسب پارچه ها با هم و با مدل لباس توجه شود. پارچه ساتن آمریکایی به هیچ وجه کشی و انعطاف پذیر نیست و برای دوخت لباس تنگ و جذب اصلا مناسب نیست. معمولا لطافت مناسب پارچه ساتن آمریکایی باعث می شود که لباس نیازی به آسترکشی نداشته باشد، اما در صورت نیاز به آستر در مورد جنس پارچه آستر مناسب از کارشناس فروش سوال شود. پارچه ساتن آمریکایی به خاطر ضخامت و آهار زیاد برای تمامی مدل لباس های مجلسی مناسب نیست و موقع خرید از انتخاب خود اطمینان حاصل کنید.
نکات دوخت پارچه ساتن آمریکایی
ساتن آمریکایی به دلیل متراکم بودن باید با سوزن شماره 16 که کاملا تیز است دوخته شود. هنگام برش الگو به روی ساتن آمریکایی توجه شود که همه پارچه ها در یک جهت به روی پارچه قرار بگیرند تا برق لباس یکنواخت و متعادل باشد. برای قرار دادن الگوها به روی پارچه ساتن آمریکایی از سوزن ته گرد استفاده نشود. زیرا جای سوزن به روی پارچه سوراخ می ماند.
همچنین در استفاده از گیره پارچه نیز دقت شود که به روی پارچه جا نیاندازد. بهترین توصیه برای قرار دادن الگو به روی این پارچه استفاده از وزنه خیاطی است. دوخت این پارچه با چرخ خیاطی صنعتی نتیجه بسیار رضایت بخش تری دارد. گرچه پارچه ساتن آمریکایی درز ها و دوخت ها را به خوبی نمایش می دهد و بسیار خوش دوخت است. اما به خیاط های تازه کار پیشنهاد نمی شود. به خاطر این که در صورت اشتباه و شکافتن دوخت ها، منافذی که سوزن روی پارچه ایجاد کرده به جا می ماند و پارچه را خراب می کند. به دلیل ضخامت زیاد این پارچه، پیشنهاد می شود که برای سجاف ها از لایی کشی استفاده نشود. نکته آخر که موقع دوخت این پارچه رعایت شود. استفاده از اتو سرد یا اتو سنگی برای اتوخور بهتر درز و دوخت لباس است.