پارچه ژاکارد ترک و مشخصات آن
پارچه ژاکارد ترک به نوعی از پارچه ژاکارد مرغوب گفته می شود که در کشور ترکیه طراحی و تولید می شود. امروزه کشور ترکیه سهم قابل توجهی در واردات پارچه و پوشاک به ایران دارد که این سهم را مدیون صنعت نساجی خود است. پیش از توضیح درباره این پارچه، باید تعریفی کلی از پارچه ژاکارد داد. پارچه ژاکارد به نوعی پارچه فاخر گفته می شود که به صورت طرحدار بافته می شود و دارای طراحی پیچیده و منحصر به فردی است. پارچه ژاکارد را می توان با طرح های مختلف از منحنی و گلدار تا نقوش هندسی تولید کرد.
انواع پارچه های ترک جزو پارچه های مرغوب، مقرون به صرفه و مد روز هستند که بسیاری از مزون داران و تولید کنندگان پوشاک از آن ها استفاده می کنند. پارچه ژاکارد ترک نیز با دوام، متنوع و اقتصادی است و به همین خاطر طرفداران زیادی دارد. پارچه ژاکارد ترک مانند دیگر پارچه های ژاکارد، فاخر و ارزشمند است. برای دوخت لباس های مجلسی و لوکس بسیار مناسب و کاربردی است. پارچه ژاکارد ترک در انواع ژاکارد تافته، ژاکارد ابریشم، ژاکارد چاپی، ژاکارد ارگانزا و غیره در پارچه فروشی ها موجود است.
تاریخچه
صنعت نساجی و پارچه بافی کشور ترکیه در سال های اخیر یکی از پر درآمدترین صنایع این کشور به شمار می رود. علاوه بر صادرات پارچه، از محصولات منسوج ترکیه در صنعت پوشاک و مد این کشور نیز بسیار استفاده می شود. اما باید این نکته را نیز در نظر داشت که کشور ترکیه از زمان های دور در تولید و پیشرفت پارچه بافی سهیم بوده است. پارچه ژاکارد ترک نیز یکی از منسوجاتی است که با پیشرفت تکنولوژی و ماشین های بافندگی، درصد زیادی از تولیدات پارچه ترکیه را به خود اختصاص داده است.
پارچه ژاکارد ترک به دلیل تنوع در بافت و الیاف مصرفی، و بازار فروش بسیار خوب، طیف وسیعی از پارچه های تولید ترکیه را شامل می شود. می توان گفت که پارچه ژاکارد ترک که مشخصا برای کشور ترکیه است در دهه های اخیر تبدیل نوعی مرغوب و مقرون به صرفه از پارچه ژاکارد تبدیل شده است.
الیاف پارچه ژاکارد ترک
برای تولید پارچه ژاکارد ترک از الیاف طبیعی و مصنوعی به صورت جداگانه یا ترکیبی می توان استفاده کرد. الیاف طبیعی مصرفی برای تولید پارچه ژاکارد ترک الیاف پنبه، ابریشم و پشم هستند. الیاف مصنوعی مانند پلی استر و ویسکوز ریون (نیمه مصنوعی) از اصلی ترین الیاف مصنوعی برای تولید این پارچه هستند. در پارچه ژاکارد ترک های ترندی و جدید از الیاف مصنوعی سیم و زری که براق هستند نیز استفاده می شود. هر کدام از الیافی که نام برده شد ویژگی های مخصوص به خود را دارند که برای مقاصد مختلف در پارچه استفاده می شوند. پارچه ابریشم به دلیل دوام بالا، درخشش و ظرافتی که دارد برای انواع پارچه ژاکارد ترک لوکس استفاده می شود. قیمت پارچه ژاکارد ترک ابریشم به مراتب از دیگر انواع پارچه ژاکارد ترک بالاتر است.
الیاف پنبه برای تنخور راحت تر، تنفس پذیری بهتر و رنگ پذیری بسیار خوب مورد استفاده قرار می گیرد. الیاف پشم نیز در برخی از انواع پارچه ژاکارد ترک مانند ژاکارد تاپستری مورد استفاده قرار می گیرد که ویژگی عایق حرارت بودن را دارد. الیاف پلی استر خاصیت کم چروک بودن و تجزیه پذیری را دارند و الیاف ویسکوز ریون به دلیل پایه گیاهی، قیمت مقرون به صرفه و تنفس پذیر بودن مورد استفاده قرار می گیرد. اما مهم ترین ویژگی که در الیاف مصرفی در پارچه ژاکارد ترک وجود دارد کیفیت بالا و مرغوبیت است که موجب می شود پارچه های ژاکارد ترک علاوه بر قیمت مناسب از کیفیت خوبی نیز برخوردار باشند.
بافت و تولید
پارچه ژاکارد ترک نیز مانند دیگر پارچه های ژاکارد با بافت ژاکارد تولید می شود و به صورت منقوش بافته می شود. بافت داماسک، بافت تاپستری، ژاکارد زربافت، بافت پفکی و برجسته و بافت ژاکارد ساده از انواع مختلف پارچه ژاکارد ترک هستند. برای تشخیص بافت ژاکارد در پارچه های ژاکارد داماسک، تاپستری، زربافت و پفکی کافی است که به پشت پارچه نگاه کنید.
در این بافت ها نگاتیو یا معکوس طرح روی پارچه را می توان در پشت پارچه مشاهده کرد. اما پارچه ژاکارد ترک چاپی به دلیل ظریف و ساده بودن طرح بافت و غالب بودن طرح چاپی، از پشت پارچه نمی توان متوجه ژاکارد بودن پارچه شد. در هر کدام از این روش ها پارچه به شیوه خاص خود طرحدار می شود. اما معروف ترین نوع بافت برای پارچه ژاکارد ترک، بافت ژاکارد ساده است. زیرا در این روش علاوه بر نقش یکدستی که در سطح پارچه وجود دارد. با چاپ دیجیتال نیز نقوش رنگی مضاعفی به روی پارچه ایجاد می شود. قیمت پارچه ژاکارد ترک با توجه به نوع بافت و تولید مختلف و متفاوت است. به عنوان مثال پارچه ژاکارد ترک تافته یا زربافت به دلیل شیوه بافت پیچیده تر از قیمت بالاتری نسبت به ژاکارد ترک چاپی برخوردار است.
انواع پارچه ژاکارد ترک
پانواع پارچه ژاکارد ترک را می توان با توجه به جنس یا طرح پارچه می توان به 5 گروه اصلی تقسیم کرد. ژاکارد تافته ترک، ژاکارد ویسکوز ترک، ژاکارد لمه ترک، ژاکارد پفکی ترک و ژاکارد ترک چاپی.
ژاکارد تافته ترک
پارچه ژاکارد تافته ترک نیز مانند دیگر پارچه های ژاکارد تافته به نوع طرحدار و منقوش پارچه مجلسی ژاکارد اشاره دارد. در این پارچه از نوع بافت متراکم و خشک پارچه تافته استفاده است. به همین خاطر است که پارچه ژاکارد تافته ترک خاصیت کشسانی ندارد و ایستایی آن اغلب آهاردار و خشک است. پارچه ژاکارد تافته ترک ممکن است دارای طرح های زربافت و سیملی باشد. این پارچه معمولا جزو لوکس ترین پارچه های ژاکارد ترک است.
ژاکارد ویسکوز ترک
ژاکارد ویسکوز ترک یکی از انواع پارچه ژاکارد ترک است که علاوه بر ظاهر جذاب از قیمت مقرون به صرفه نیز برخوردار است. این پارچه همان طور که از نامش پیدا است با الیاف گیاهی ویسکوز تولید می شود. پارچه ژاکارد ویسکوز ترک با پوست بدن سازگار است و به دلیل مات و نیمه براق بودن برای لباس های روزمره بسیار کاربردی است. این پارچه نیز خاصیت کشسانی زیادی ندارد اما نسبت به ژاکارد تافته ترک انعطاف پذیری بیشتری دارد. این پارچه دوام بالا و تنوع زیادی دارد.
ژاکارد لمه ترک
پارچه ژاکارد لمه ترک یکی از پارچه های چشم نوازی است که هم زمینه و هم طرح های آن لمه و شاین هستند. این پارچه که دارای طرح های متنوع است با درخشش زیبایی که دارد برای انواع مانتو مجلسی، پیراهن مجلسی و کت مناسب است. پارچه ژاکارد لمه ترک نیز کیفیت بسیار بالایی دارد و از خاصیت کشسانی برخوردار نیست. ایستایی این پارچه متوسط و کتی است و تنخور بسیار شیکی دارد.
ژاکارد پفکی ترک
ژاکارد پفکی به نوعی از پارچه ژاکارد گفته می شود که نقوش برجسته و پف داری دارد. ژاکارد پفکی ترک از پرطرفدار ترین پارچه های ژاکارد است که با طرح های متنوع و جذاب برای لباس های مختلف زنانه و دخترانه مورد استفاده قرار می گیرد. پارچه ژاکارد پفکی ترک ایستایی متوسط تا آهارداری دارد و برای انواع کت و مانتو مجلسی مناسب است. این پارچه معمولا اتورفت دارد و پس از اتوکشی حالت پفکی آن بیشتر می شود.
ژاکارد ترک چاپی
پارچه ژاکارد ترک چاپی به نوعی از پارچه ژاکارد گفته می شود که بافت طرحدار ظریف و یکدستی دارد و به روی این بافت نقوش مختلفی چاپ می شود. این پارچه به دلیل تنوع طرح های چاپی، گستره وسیعی دارد و برای انواع پوشاک زنانه، دخترانه و بچه گانه کاربردی است. ایستایی این پارچه متوسط و کتی است و ضخامت متوسطی دارد. ثبات چاپ دیجیتال پارچه ژاکارد چاپی بسیار بالا است و بور نمی شود.
لطافت پارچه ژاکارد ترک
پارچه ژاکارد ترک بر اساس الیاف مصرفی لطافت مختلفی دارد. پارچه ژاکارد ترک تافته بدون الیاف سیم زیردست لطیفی دارد اما اگر زربافت باشد به دلیل وجود الیاف سیم لطافت آن کم می شود. پارچه ژاکارد ویسکوز اغلب به دلیل الیاف گیاهی زیردست لطیفی دارد با پوست بدن سازگار است. پارچه ژاکارد ترک لمه نیز از لطافت خوبی برخوردار است و اغلب نیازی به آستردوزی و لایی کشی ندارد.
پارچه ژاکارد پفکی ترک نیز در صورت نداشتن الیاف سیم زیردست لطیف و نرمی دارد. پارچه ژاکارد ترک چاپی هم زیردستی لطیف و صیقلی دارد که در تماس با پوست بدن احساس خوشایندی ایجاد می کند. به طور کلی به جز وجود الیاف سیم و زر، الیاف دیگر نیز در میزان لطافت پارچه موثر است. الیاف ویسکوز و پنبه اغلب زیردست نرم و لطیفی به پارچه ژاکارد ترک چاپی می دهد و الیاف پلی استر و ابریشم علاوه بر لطافت، زیردست صیقلی و لیز به پارچه می دهد. اغلب پارچه های براق و درخشان مانند پارچه ژاکارد تافته ترک زیردستی لطیف و صیقلی دارند.
چروکی و شکنندگی
پارچه ژاکارد ترک به دلیل داشتن تنوع زیاد در بافت و الیاف از چروکی و شکنندگی مختلفی برخوردار است. یعنی هر نوع پارچه ژاکارد ترک چروکی و شکنندگی مخصوص به خود را دارد. پارچه ژاکارد تافته ترک اغلب چروک پذیری کمی دارد و چین و شکن آن خشک، درشت و آهاردار است. اما پارچه ژاکارد ترک داماسک چروک پذیری بیشتری دارد و کاملا لخت است. چین و شکن این نوع پارچه ظریف، ملایم و نرم است. پارچه ژاکارد ترک چاپی چروک پذیری متوسطی دارد و چین و شکن آن کمی خشک و درشت است.
پارچه ژاکارد ویسکوز ترک چروک پذیری متوسطی دارد و چین و شکن آن درشت اما نرم است. پارچه ژاکارد لمه ترک نیز چروک پذیری متوسطی دارد و چین و شکن درشت و نسبتا خشک آن برای لباس های اغراق شده مناسب است. پارچه ژاکارد پفکی ترک از چروک کمتری برخوردار است و اغلب نیازی به اتوکشی ندارد. در میان گروه های اصلی پارچه ژاکارد ترک که در بالا به آن اشاره شد نیز طیف چروکی و چین و شکن متنوع است. به همین دلیلی باید چروکی و شکنندگی هر پارچه هنگام خرید پارچه ارزیابی شود. تا بهترین انتخاب برای لباس مورد نظر انجام شود.
ضخامت
ضخامت پارچه ژاکارد ترک با توجه به نوع پارچه از متوسط تا ضخیم متنوع است. برخی از انواع پارچه ژاکارد ترک مانند ژاکارد پفکی و ژاکارد تافته ضخامت بیشتری نسبت به ژاکارد چاپی و ژاکارد داماسک دارند. به طور کلی پارچه ژاکارد ترک به دلیل دو لایه بودن در گروه پارچه های با ضخامت متوسط قرار دارد. به همین خاطر است که ضخامت این پارچه برای پوشاک بهاره و پاییزه بسیار مناسب است.
در برخی از انواع پارچه ژاکارد ترک ممکن است که ضخامت پارچه یکنواخت نباشد و در قسمت های طرحدار و پفکی ضخامت بیشتر از زمینه پارچه باشد. اما پارچه ژاکارد ترک چاپی از ضخامت متوسط و یکدستی برخوردار است. ضخامت متوسط و متنوع پارچه ژاکارد ترک باعث شده تا برای انواع لباس مجلسی مانند پیراهن، کت و شلوار، بلوز، دامن و مانتو پرمصرف باشد. به خاطر تنوع بالایی که این پارچه در ضخامت دارد هنگام خرید باید به ضخامت پارچه انتخابی توجه شود.
کاربرد پارچه ژاکارد ترک
پارچه ژاکارد ترک کاربردهای متنوعی برای پوشاک زنانه، دخترانه و بچه گانه برای فصول مختلف دارد. به عنوان مثال می توان به کاربرد پارچه ژاکارد ترک چاپی برای دوخت بلوز، مانتو، کت و پیراهن کژوال بهاره و پاییزه و هم برای پوشاک رسمی مانند کت و شلوار، مانتو و شلوار و غیره اشاره کرد. پارچه ژاکارد تافته ترک نیز برای لباس های مختلف مانند پیراهن ژیفون دار مجلسی، بلوز مجلسی، کت و دامن رسمی و مانتو مزونی مناسب است.
پارچه ژاکارد لمه ترک برای دوخت لباس روزمره و لباس مجلسی مناسب است. پارچه ژاکارد پفکی ترک گزینه مناسبی برای طراحی و دوخت لباس های دخترانه و بچه گانه مانند پیراهن چین دار، دامن پفی و لباس های اغراق شده است. پارچه ژاکارد ویسکوز ترک نیز برای دوخت انواع کت، وست و جلیقه، پیراهن، مانتو، بلوز و تاپ کاربردی است.
روش های نگهداری پارچه ژاکارد ترک
پارچه ژاکارد ترک به دلیل لوکس بودن نیاز به مراقبت و نگهداری دارد تا طول عمر بیشتری داشته باشد. گرچه اغلب مدل های پارچه ژاکارد ترک از کیفیت بالایی برخوردار هستند. اما توصیه می شود که هنگام پوشیدن و نگهداری این پارچه دقت شود.
پارچه ژاکارد ترک از هنگام انتخاب و خرید تا خشک کردن و اتوکشی نیاز به مراقبت دارد. هنگام نگهداری لباس دوخته شده با پارچه ژاکارد ترک بهتر است که لباس را با کاور درون کمد قرار داد. استفاده از کاور موجب پیشگیری از نخکش شدن این پارچه می شود. در ادامه به مهم ترین نکات نگهداری پارچه ژاکارد ترک اشاره می شود.
شست و شوی پارچه ژاکارد ترک
پارچه ژاکارد ترک را با روش های مختلف مانند روش دستی، ماشینی و خشکشویی می توان شست. بهترین شیوه شست و شو برای این پارچه شست و شوی دستی است. زیرا این روش آسیبی به بافت پارچه وارد نمی کند. هنگام شست و شوی ماشینی پارچه ژاکارد ترک بهتر است که از گزینه شست و شوی ملایم استفاده شود. همچنین خشکشویی نیز برای برخی از پارچه های ژاکارد ترک مناسب است.
اما باید گفت که شیوه مناسب شست و شوی این پارچه به جنس، نوع بافت، تراکم و دوام پارچه بستگی دارد. پارچه ژاکارد ترک چاپی، ژاکارد تافته ترک و ژاکارد لمه ترک از دوام کافی برای خشکشویی برخوردار هستند. اما پارچه های حساس تری مانند ژاکارد پفکی ترک، ژاکارد ویسکوز ترک و ژاکارد ابریشم ترک را بهتر است با استفاده از لباسشویی شست. پارچه ژاکارد ارگانزا ترک نیز باید به روش دستی شسته شود تا بافت حساس ارگانزا خراب نشود.
برای طول عمر بیشتر پارچه پیشنهاد می شود از شوینده های شیمیایی قوی استفاده نشود. همچنین برای پیشگیری از بور شدن پارچه ژاکارد ترک باید از شوینده های فاقد سفیدکننده استفاده شود. هنگام شست و شوی دستی از چنگ زدن و ساییدن پارچه خودداری شود. توصیه می شود که در شست و شوی دستی، پارچه ژاکارد ترک را به مدت طولانی در آب قرار ندهید. پس از شست و شوی دستی نیز از چلاندن پارچه جدا اجتناب شود.
خشک کردن پارچه ژاکارد ترک
برخی از انواع پارچه ژاکارد ترک از دوام و مقاومت بالا برای استفاده در خشک کن چرخشی برخوردار هستند. اما به طور کلی بهتر است که از روش های دیگر برای خشک کردن این پارچه استفاده شود. خشک کردن پارچه های ژاکارد تافته ترک و ژاکارد ترک چاپی به روی طناب امکان پذیر است. اما بهترین شیوه خشک کردن این پارچه پهن کردن آن به روی سطحی صاف و تمیز است.
دقت شود که از خشک کردن پارچه در برابر تابش مستقیم آفتاب خودداری شود. این کار باعث بور شدن پارچه طی مرور زمان می شود. همچنین برخی از انواع پارچه ژاکارد ترک را می توان با استفاده از اتوکشی خشک کرد. به عنوان مثال پارچه ژاکارد پفکی ترک را می توان با درجه متوسط اتوکشی کرد تا خشک شود. در این شیوه باید اتو را به آرامی روی پارچه قرار داد و برداشت تا پارچه کش نیاید. خشک کردن با اتو پرسی مناسب ترین گزینه خشک کردن پارچه با استفاده از اتو است.
اتوکشی پارچه ژاکارد ترک
پارچه ژاکارد ترک به خاطر تنوع بالایی که دارد متناسب با جنس و نوع پارچه باید اتوکشی شود. اتوخور این پارچه اغلب بسیار خوب است و به راحتی صاف می شود. پارچه ژاکارد ترک نیز مانند اغلب پارچه ها باید با درجه متوسط اتوکشی شود. اتوکشی این پارچه با اتوی بخار انجام می شود. برای جلوگیری از برق افتادن پارچه ژاکارد ترک حتما باید از یک لایه پارچه محافظ هنگام اتوکشی استفاده شود.
پارچه پنبه ای سفید، بدون طرح و تمیز بهترین انتخاب به عنوان محافظ اتوکشی است. برای اتوکشی پارچه ژاکارد پفکی ترک استفاده از اتو پرسی توصیه می شود که تمام سطح پارچه به طور یکنواخت اتوکشی شود. پارچه ژاکارد ارگانزا ترک باید با درجه پایین اتوکشی شود. برخی از انواع پارچه ژاکارد ترک که در قسمت درز و دوخت ها اتوخور خوبی ندارد باید با استفاده از اتو سرد سنگین، اتوکشی و پرس شود.
نکات خرید پارچه ژاکارد ترک
نکاتی که قبل و هنگام خرید پارچه ژاکارد ترک باید در نظر گرفت با توجه به نوع پارچه و جنس آن متغیر است. پیش از خرید پارچه ژاکارد ترک باید به ایستایی و ضخامت آن توجه کرد. تا متناسب مدل لباس پارچه انتخاب شود. برخی از پارچه های ژاکارد ترک دارای آبرفت و اتورفت هستند. به همین دلیل باید هنگام خرید از فروشنده در مورد این نکات سوال شود. هنگام خرید به میزان آبرفت و اتورفت پارچه توجه شود تا متراژ مناسب محاسبه شود. قیمت پارچه ژاکارد ترک مناسب و اقتصادی است و پارچه مرغوبی به شمار می شود.
به همین خاطر هنگام انتخاب بین چند نوع پارچه مختلف می توان این نکته را در نظر گرفت. نکته دیگری که موقع خرید این پارچه باید به آن دقت کرد، زیردست و لطافت پارچه است. برخی از انواع پارچه ژاکارد ترک زیردست زبری دارند و به آستردوزی یا لایی کشی نیاز دارند. علاوه بر زیردست، باید به تنخور و انعطاف پذیری پارچه نیز دقت کرد. برخی از انواع این پارچه خاصیت کشسانی ندارند و انعطاف پذیر هم نیستند. برای دوخت لباس های تنگ و چسبان مناسب نیستند و ممکن است تنخور راحتی نداشته باشند. در صورت ترکیب کردن پارچه ژاکارد ترک با دیگر پارچه ها باید به تناسب ضخامت، ایستایی، لطافت و کاربرد آن ها دقت شود.
نکات دوخت پارچه ژاکارد ترک
نکاتی که پیش از دوخت باید توجه کرد شامل آبرفت گیری پارچه و اتورفت گیری پارچه می شود. در صورت داشتن آبرفت باید کل پارچه قبل از برش الگو به مدت 6 الی 7 ساعت در تشت آب در دمای محیط قرار گیرد. برای اتورفت گیری نیز باید کل پارچه ژاکارد ترک را با استفاده از اتو بخار اتوکشی کرد. برخی از مدل های پارچه ژاکارد ترک در قسمت برش خورده به سرعت ریش ریش می شوند. به همین دلیل باید این پارچه ها بعد از برش الگو سردوز شوند.
سوزن مناسب برای دوخت پارچه ژاکارد ترک سوزن شماره 14 است. برای پارچه ژاکارد ارگانزا ترک توصیه می شود که به جای سوزن زدن الگو به پارچه، از وزنه های خیاطی استفاده شود. در صورت نیاز به لایی کشی پاچه ژاکارد ترک، باید کل پارچه قبل از برش و دوخت لایی کشی شود. در هنگام دوخت این پارچه پیشنهاد می شود که از سوزن و قیچی کاملا تیز استفاده شود تا به کیفیت پارچه و لباس آسیبی نرسد.