پارچه ترگال و ویژگی های آن
پارچه ترگال از دسته پارچههای بسیار پر طرفدار و پر مصرف است. این پارچه چهار فصل، در پوشاک فرم مدارس و ادارات، لباس بیمارستانی، لباس کار، پوشاک مراکز صنعتی و... کاربرد فراوانی دارد. ترگال به دلیل بافت قوی در عین لطافت، مقاومت و ثبات زیادی دارد. همچنین در برابر سایش، گلوله شدن و چروک شدن، مقاومت بالایی از خود نشان میدهد.
پارچههای ترگال با ترکیب الیاف مختلف، و در رنگها و طرحهای متنوعی تولید میشوند.
ویژگیهای پارچه ترگال
پارچه ترگال از معروفترین و پر تقاضاترین پارچههای بازار است. ترگال به دلیل مقاومت بالا، برای مصارف روزانه یا به اصطلاح بشور و بپوش، بسیار مناسب است. همچنین لباسهای دوخته شده با این پارچه، بسیار راحت هستند. ترگال، کشسانی ندارد. و اگر روی آن دست بکشید؛ به راحتی متوجه بافت قوی آن خواهید شد. ویژگیهای ترگال، آن را به یکی از پرفروشترین انواع پارچه تبدیل کرده است. این ویژگیها عبارتند از:
- تراکم بافت مناسب
- استحکام و دوام بالا (طول عمر بالا)
- مقاومت در برابر سایش
- مقاومت در برابر کشش
- مقاومت در برابر لک
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی
- مقاومت در برابر نور خورشید
- ثبات رنگ بالا
- گلوله نشدن ( تل نشدن – پرز ندادن)
- راحت بودن در پوشش
- تبادل گرمایی عالی
- قیمت مقرون به صرفه
- تنوع در رنگ و مدل
انواع پارچه ترگال
ترگال دو نوع ساده و کجراه دارد. تمام خصوصیات این دو نوع پارچه، یکی است. ترگال ساده و کجراه فقط در دو مورد، با یکدیگر تفاوت دارند:
- تفاوت در نوع بافت: ترگال ساده، بافت ساده و مربعی شکل دارد. و ترگال کجراه همانطور که از نامش مشخص است؛ بافت کجراه و محکمتری دارد. از این رو پارچه کجراه برای مصارف صنعتی و لباس کار، بسیار مناسبتر است.
- تفاوت در وزن: تفاوت اصلی ترگال ساده و ترگال کجراه، در وزن یا گرماژ آنهاست. ترگال کجراه، حدود 40 تا 50 گرم، سنگینتر از ترگال ساده است.
(وزن یا گرماژ پارچه، به معنی ضخامت و تراکم بافت پارچه است.)
پارچه ترگال ساده
در بازار به ترگال ساده، همان پارچه ترگال میگویند. بافت این پارچه ساده است. اگر به آن نگاه کنید؛ به راحتی بافت ساده مربعی شکل آن را میبینید. زیر دست ترگال ساده در عین لطافت، قوی است. ترگال ساده، معمولا با نخ تار پلی استر ویسکوز نمره 30، و نخ پود فلامنت نمره 150 بافته میشود.
وزن یا گرماژ ترگال ساده، 240 تا 250 گرم در هر یک متر است. یعنی هر یک متر از ترگال ساده با عرض 150 سانتی متر، 240 گرم وزن دارد.
پارچه ترگال کجراه
ترگال کجراه به پارچه کجراه معروف است. بافت کجراه این پارچه به وضوح قابل رویت است. با لمس این پارچه، کاملا متوجه بافت قویتر آن، نسبت به ترگال ساده خواهید شد. به همین دلیل، از پارچه کجراه بیشتر برای تولید لباسی که نیاز به مقاومت بالا دارد؛ استفاده میشود.
وزن ترگال کجراه، حدود 280 تا 290 گرم است. در بعضی انواع پارچه کجراه که درصد پنبه بیشتری دارند؛ وزن پارچه بالاتر میرود. ترگال ساده و کجراه پنبهای، وزنی حدود 320 تا 480 گرم دارد. این نوع پارچه برای مصارف شغلی، مثل لباس کار مشاغل پرخطر، استفاده میشود.
الیاف
الیاف تار و پود ترگال، به صورت ساده و تک رنگ(سفید) در هم تنیده شده؛ و پس از بافت، راهی رنگرزی میشوند. انواع ترگال در بازار وجود دارد. و هر کدام، الیاف و درصد ترکیب مختلفی دارند.
تار ترگال، از جنس نخ پلی استر ویسکوز است. و نخ فلامنت یا فیلامنت پود آن را تشکیل میدهد. (تار یا چله، همان نخ طولی پارچه، و پود نخ عرضی پارچه است.)
شاید بپرسید درصد الیاف طبیعی در پارچه ترگال چقدر است؟ در این مورد باید بدانید که نخ پلی استر ویسکوز نوعی الیاف ترکیبی است. این نخ در حالت استاندارد 25 درصد ویسکوز (الیاف طبیعی) و 75 درصد پلی استر دارد. پس در هر متر ترگال، حدود 18 درصد الیاف طبیعی، وجود دارد. که در بازار این رقم را رند کرده؛ و میگویند هر متر ترگال 20 درصد الیاف طبیعی دارد.
ترکیب تار و پود الیاف ترگال، تنها نخ پلی استر ویسکوز و نخ فلامنت نیست. ترگال معمولا بر اساس سفارش مشتری و با درصد نخ سفارشی، تولید میشود. دیگر ترکیبهای متداول الیاف ترگال عبارت است از:
- فلامنت - فلامنت
- پلی استر - فلامنت
- پلی استر ویسکوز - پلی استر ویسکوز
- پلی استرپنبه - فلامنت
- 20 درصد پنبه - 80 درصد پلی استر
- 30 درصد پنبه - 70 درصد پلی استر
- 70 درصد پنبه - 30 درصد پلی استر
- 100 درصد پنبه (کتان)
بافت
ترگال، از نوع پارچههای تخت بافت است. و معمولا عرض 150 سانتیمتری دارد. اگر به این پارچه نگاه کنید؛ به راحتی میبینید که بافت بسیار منظمی دارد. بافت منظم ترگال، از ویژگیهای بارز آن است. پارچههای ترگال ساده بافت مربعی، و پارچههای ترگال کجراه بافت کجراه دارد.
ایستایی
پارچه ترگال، ایستایی یا به اصطلاح آهار استانداردی دارد. این پارچه پر کاربرد، نه خیلی لخت و شل میایستد؛ نه خیلی محکم و خشک. از این رو، لباس دوخته شده با ترگال، به راحتی روی تن قرار میگیرد. بافت ترگال به گونهای است که ایستایی زیبایی دارد. و برای طیف وسیعی از کاربردهای خانگی تا رسمی و صنعتی به کار میرود.
لطافت
همه انواع پارچههای ترگال در عین لطافت، بافت محکم و ضخیمی دارند. پارچه ترگال برای کاربردهای مختلفی تولید میشود که هر کدام لطافت متفاوتی دارد. مقدار لطافت ترگال، به نوع و تراکم بافت آن بستگی دارد. برای مثال؛ ترگالی که برای مصارف بیمارستانی یا فرم مدارس تولید میشود، لطافت بیشتری دارد. اما ترگال تولید شده برای لباس کار، ضخیمتر بوده و لطافت کمتری دارد.
چروکی و شکنندگی
پارچه ترگال به دلیل کاربرد صنعتی و روزانه، بسیار با دوام و با استقامت است. پارچههای ترگال در برابر فعالیت روزانه، میزان چروک شدن کمی دارند. و دیر چروک میشوند. همچنین سایش و کشش این پارچه نیز بسیار کم خواهد بود.
ضخامت
همانطور که گفتیم ترگال به دلیل تراکم بافت بالا، پارچه ضخیمی است. به طور کلی ترگال کجراه به دلیل بافت کجراهی که دارد، ضخیمتر از ترگال ساده است. از این رو این پارچه بیشتر برای مصارف لباسهای کاری استفاده میشود.
انواع مختلف ترگال با توجه به کاربردشان، ضخامت متوسط تا بالایی دارند. برای مثال پارچه ترگال رنگ 234 شیری و پارچه ترگال رنگ 235 کرم، به دلیل استفاده در پوشاک فرم و ملحفه، ضخامت کمتری نسبت به پارچه ترگال رنگ 100 مشکی دارند.
تاریخچه پارچه ترگال
در گذشته پارچهها تماما از الیاف طبیعی مثل پنبه و ابریشم بافته میشدند. پارچههای 100 درصد نخ طبیعی، محاسن و معایب خاص خود را دارد. برای مثال این گونه پارچهها دوام بالایی نداشتند.
اما رفته رفته، ترکیب بافت پارچهها تغییر کرد. الیاف مصنوعی مثل نخ پلی استر، پا در صنعت نساجی گذاشتند. الیاف مصنوعی که از مشتقات نفتی به دست میآید؛ با الیاف طبیعی ادغام شدند. و حتی در مواردی تماما جای الیاف طبیعی را در بافت پارچهها گرفتند. یکی از این موارد، پارچه ترگال است. ترگال با ادغام الیاف طبیعی و مصنوعی با درصدهای مختلف، متولد شد. پارچه ترگال، خیلی زود سهم بزرگی از بازار را به خود اختصاص داد. زیرا ترکیب ویژگیهای الیاف پلی استر و الیاف نخ، این پارچه را بسیار با دوام، و در عین حال راحت و خوش فرم کرد.
پارچه ترگال، از تولیدات کارخانههای نساجی داخلی است. کارخانههای متعددی در سراسر کشور، این پارچه پر مصرف را تولید میکنند. از معروفترین آنها، کارخانجات نساجی اصفهان و یزد است که عمده پارچه ترگال را در کشور تولید میکنند.
کاربرد پارچه ترگال
تراکم مناسب و متنوع پارچه ترگال، باعث شده است که از آن برای انواع کاربردها استفاده شود. کاربردهایی مانند: لباس و پوشاک کار مشاغل پرخطر، فرم مدارس، ملحفه، پرده، لباس بیمارستانی، مانتو و شلوار، لباس روزانه، لباس مجلسی و...
در زیر به توضیح کاربردهای پرطرفدار این پارچه، میپردازیم:
لباس کار
ترگال با درصدهای مختلف پنبه(کتان) و پلی استر برای پوشاک کار استفاده میشود. لباس کار شاغلین در صنایع جوشکاری، برق، پتروشیمی، نفت و گاز که با آتش، گرما و جرقه سر وکار دارند. مثل پارچه ترگال رنگ 100 مشکی و پارچه ترگال رنگ 623 نوک مدادی.
ترگال هر چه درصد پنبه بیشتری داشته باشد، تبادل حرارتی بیشتری داشته و خنکتر است. به همین دلیل به پارچه ترگال، پارچه لباس کار یا پارچه نسوز نیز گفته میشود. در میان انواع پارچه ترگال، پارچه کجراه، کاربرد بیشتری برای لباس کار دارد. همچنین ترگال کجراه پنبه با درصدهای مختلف (30، 70، 80 و 100)، به پارچه کجراه نسوز معروف است.
لباس بیمارستانی
پارچههای ترگال به دلیل مقاومت و ثبات رنگ بالا در برابر شستوشو و مواد ضدعفونی کننده، در انواع لباس، ملحفه، گان، تجهیزات اتاق عمل و... بسیار محبوب هستند. به طور مثال پارچه ترگال رنگ 465 آبی و پارچه ترگال رنگ 1 سفید یخچالی
ترگالی که برای مصارف بیمارستانی استفاده میشود؛ به پارچه ترگال آب ژاول بیمارستانی معروف است. الیاف این پارچه، پلی استر ویسکوز و فلامنت است. نکته مهم در مورد پارچه ترگال آب ژاول بیمارستانی، رنگرزی آن است. این پارچه با رنگهای ضد وایتکس، و با تکنیک خمی یا دو حمام رنگرزی میشود. که مقاومت رنگ بسیار بالایی در برابر مواد شوینده و ضدعفونی کننده دارد. همچنین این پارچه ضدحساسیت است و با تمام پوستها سازگاری دارد.
فرم مدارس و ادارات
پارچه ترگال برای پوشاک فرم مدارس و ادارات که کاربرد روزانه دارند، گزینه بسیار مناسبی است. برای مثال ادارات و سازمانها معمولا از پارچه ترگال رنگ 608 طوسی، برای فرم کارکنان خود استفاده میکنند.
پارچه ترگال به سه دلیل برای پوشاک فرم حرف اول را میزند:
اولین دلیل، قیمت مناسب این پارچه است.
دومین دلیل، راحتی و دوام بالای ترگال است. تنفس این پارچه یا به عبارتی تبادل گرمایی آن، بسیار خوب است. از این نظر، مصرف کنندگان این پارچه را بسیار راحت میدانند.
و سومین دلیل، تنوع بالای طرح و رنگ ترگال مانند پارچه ترگال رنگ 515 سدری است.
پوشاک روزانه
ترگال برای تولید شلوار، پیراهن و دیگر لباسهای روزانه هم کاربرد دارد. به خصوص شلوار کردی. زیرا این شلوار تقریبا در تمام شهرهای ایران استفاده میشود. به همین دلیل پارچه ترگال با درصد نخ مخصوص برای این منظور تولید میشود؛ و به پارچه شلوار کردی نیز معروف است.
حتی از این پارچه برای دوخت لباسهای مجلسی ارزان نیز استفاده میشود.
تولید ماسک
از پارچههای محبوبی که برای تولید ماسک از آن استفاده میشود، ترگال است. ترگال با تراکم بافت بالا، گزینه مناسبی برای تولید ماسک پارچهای است. زیرا قابلیت شستوشو با مواد ضدعفونی کننده دارد. و همچنین هر نوع چاپی میتوان روی این پارچه انجام داد.
آموزش خیاطی
گفتیم که پارچه ترگال در کنار کیفیت عالی، قیمت مناسبی هم دارد. در نتیجه اولین گزینه هنرجویان و آموزشگاههای خیاطی پارچه ترگال است.
روشهای نگهداری پارچه ترگال
ترگال از آن دسته پارچههایی است؛ که اصطلاحا مرگ ندارد. یعنی این پارچه خیلی دیر، از بین میرود. پارچه ترگال، به لطف الیاف پلی استری که دارد؛ یکی از مقاومترین پارچههای موجود در بازار است. به همین دلیل، نگرانی بابت نحوه نگهداری این پارچه نداشته باشید. ترگال در برابر عوامل خارجی، مثل مواد شوینده، ساییدگی و ... بسیار مقاوم است. و همچنین از گلوله نشدن این پارچه خیالتان راحت باشد.
نحوه شستوشو پارچه ترگال
پارچه ترگال، ترکیبی از الیاف پلی استر و پنبه است. این دو الیاف در کنار هم باعث شستوشوی بسیار آسان این پارچه شدهاند. همچنین بعد از هر بار شستوشو، لباس شما تغییر رنگی نمیدهد.
ترگال را به راحتی در ماشین لباسشویی یا با دست بشویید. و نگران آسیب رسیدن به بافت پارچه نباشید. بهتر است این پارچه با دمای آب گرم و متعادل (20 تا 30 درجه) و یک شوینده ملایم شسته شود. تا ماندگاری پارچه بیشتر شود. اما اگر شوینده ملایم در دسترس ندارید، با هر شویندهای میتوانید این پارچه را بشویید. زیرا این پارچه مقاوم در رنگ و بافت است.
نحوه اتوکشی پارچه ترگال
اتوکشی ترگال زحمت زیادی ندارد. زیرا این پارچه بر خلاف دیگر پارچهها زیاد چروک نمیشود. و اتوکشی آسانی دارد. برای اتو کردن ترگال، اتو را در دمای متوسط قرار دهید. زیرا دمای بسیار بالا، الیاف پلی استری این پارچه را کمی خراب خواهد کرد. در ضمن؛ بهتر است از بخار آب اتو و اتو بخار، برای اتوکشی ترگال استفاده نکنید. زیرا این کار ممکن است باعث برق افتادن پارچه شود. برای طول عمر بیشتر پارچه نیز بهتر است هنگام اتوکشی از پارچهای پنبهای به عنوان محافظ استفاده کنید.
نحوه خشک کردن پارچه ترگال
پارچه ترگال به دلیل الیاف پلی استری که دارد، آب گریز است و بسیار سریع خشک میشود. اما هر چه درصد پنبه ترگال بیشتر باشد، زمان بیشتری برای خشک شدن نیاز خواهد داشت. بهتر است پارچهها و لباسهای ترگال در هوای آزاد خشک شوند.
نکات دوخت پارچه ترگال
پارچه ترگال نه خیلی لخت میایستد، نه خیلی خشک و محکم. از این جهت، دوخت این پارچه راحت و آسان است. این پارچه با سوزن معمولی چرخ خیاطی و با هر نوع دوختی، قابلیت دوخت دارد.
پارچه ترگال به دلیل ایستایی و آهار استاندارد و کمی خشک، همچنین کشسان نبودن، دوخت بسیار راحت و آسانی دارد. علاوه بر این، ترگال اصلا بدن نما نیست و برای دوخت همه نوع لباسی به کار میرود. به همین دلیل این پارچه از گزینههای مناسب هنرجویان خیاطی نیز هست.
نکات خرید پارچه ترگال
هنگام خرید ترگال، به مواردی مثل یکنواختی پارچه، وزن پارچه، قیمت و... دقت کنید. پارچه نیز مانند تمام محصولات دیگر، با کیفیت و بی کیفیت دارد. اگر بدون داشتن اطلاعات کافی خرید کنید، نمیتوانید فرق خوب و بد پارچه را متوجه شوید.
ترگال با انواع مختلفی از نخ، تولید و روانه بازار میشود. که همگی کیفیت مرغوبی ندارند. به همین دلیل در هنگام خرید، انتخاب فروشگاه یا سایت فروش معتبر و متخصص در حوزه پارچه اهمیت زیادی دارد. در ادامه به توضیح موارد مهم در هنگام خرید این پارچه، میپردازیم.
قیمت
قیمت پارچه ترگال به عوامل زیر بستگی دارد: برند، وزن، نوع رنگرزی (رنگ مستقیم یا رنگ ثابت) و متراژ پارچه. پارچه ترگال کجراه از ترگال ساده، قیمت بیشتری دارد. دلیل این امر، تراکم بالای بافت ترگال کجراه است. موقع خرید ترگال، به ساده و کجراه بودن آن دقت کنید. همچنین میزان ترکیب الیاف این پارچه نیز، در قیمت آن موثر است.
الیاف با نخ فلامنت، به نام نخ پلاستیکی یا نخ مواد شناخته میشود. این نوع نخ، ارزانتر از سایر نخهاست. به همین دلیل قیمت ترگال فلامنتی نسبت به دیگر انواع این پارچه مقرون به صرفهتر است. همچنین برای کاهش قیمت بیشتر، ترگال فلامنتی، تراکم بافت آن پایینتر است (10تا 40 گرم).
پارچههای ترگال فلامنت - فلامنت، پلی استر - فلامنت و پلی استر پنبه - فلامنت، به پارچه ترگال فلامنتی شناخته میشوند. ترگال فلامنتی، در انواع رنگها وطرحها در بازار موجود است. و برای کاربردهای کم هزینه استفاده میشوند. مثل شلوار کردی، لباس کار ارزان، آموزش خیاطی و...
در حالت کلی، به دلیل رنگرزی سختتر رنگهای تیره، ترگال با رنگهای روشن قیمت پایینتری نسبت به ترگال با رنگهای تیره دارند. اما بعضی کارخانهها و فروشندگان اصلی این حوزه مانند "پارچه نگار"، به دلیل سیاستها و استراتژی خود، رنگهای مختلف هر نوع ترگال را با قیمت یکسان و بسیار به صرفه در اختیار مشتریان قرار میدهند. برای مثال قیمت پارچه ترگال رنگ 810 لیمویی و قیمت پارچه ترگال رنگ 200 سرمهای در سایت پارچه نگار، یکسان است.
به طور کل قاعده و ترتیب معینی برای قیمت این پارچه نمیتوانیم مشخص کنیم. زیرا انواع مدل و ترکیب الیاف این پارچه وجود دارد. که هرکدام با توجه به نوع و تراکم بافت، کیفیت رنگ و نخ، لطافت، میزان استفامت و کیفیت پارچه قیمتگذاری میشوند.
در زیر ترتیب قیمت متداولترین پارچههای ترگال را بر اساس درصد ترکیب الیاف آوردهایم (ارزان به گران):
- فلامنت – فلامنت
- پلی استر – فلامنت
- پلی استر پنبه – فلامنت
- پلی استر ویسکوز – فلامنت
- پلی استر ویسکوز – پلی استر ویسکوز
- ۳۰ درصد پنبه – ٧٠ درصد پلی استر
- ۷۰ درصد پنبه – ٣٠ درصد پلی استر
- ۱۰۰ درصد پنبه (کتان)
درصد الیاف
همانطور که گفتیم؛ پارچههای ترگال، جنس تار و پود مختلفی دارند. شما باید ترگال با الیاف مناسب نیاز خود بخرید. برای مثال؛ اگر قصد دوخت لباس فرم یا روزانه دارید، ترگال با الیافت پلی استر ویسکوز و فلامنت مناسب است. بهتر است درصد ویسکوز ترگالی که میخرید کمتر از 20 درصد نباشد. معمولا نخ پلی استر ویسکوز با درصدهای زیر تولید میشود:
- 90 درصد پلی استر، 10 درصد ویسکوز
- 80 درصد پلی استر، 20 درصد ویسکوز
- 70 درصد پلی استر، 30 درصد ویسکوز
- 65 درصد پلی استر، 65 درصد ویسکوز
تست یکنواختی
ترگال را در معرض نور خورشید قرار دهید. تا رگها یا تار وپود پارچه را به خوبی ببینید. دقت کنید که رگهای پارچه، همگی یکنواخت باشند. تفاوت رنگ و قطر در تار و پود پارچه، به معنای کیفیت پایین الیاف آن است. همچنین میتوانید با فشردن و مچاله کردن پارچه، متوجه یکنواخت بودن یا نبودن تار وپود آن شوید.
تست ثبات رنگ
یک پارچه سفید نمدار را، روی ترگال مورد نظر خود بکشید. اگر پارچه ثبات رنگ نداشته باشد، به پارچه سفید، رنگ پس میدهد.
تست گلوله شدن یا تل شدن
متراژ کمی از پارچه ترگال مورد نظر خود را تهیه کنید. سپس 4 تا 5 بار در ماشین لباسشویی آن را بشویید. اگر پارچه مرغوب نباشد، بعد ازشستوشو مکرر، تلهایی در سطح پارچه نمایان میشود. یا به اصطلاح پرز میدهد. علت پرز دادن هر نوع پارچهای، کیفیت پایین نخ یا بافت نامرغوب پارچه است.
تست ضخامت و استقامت
هر چه تراکم بافت این پارچه بیشتر باشد، پارچه ضخیمتر خواهد بود. پیشتر گفتیم که ترگال ساده تراکم بافتی حدود 250 گرم، و ترگال کجراه تراکم بافتی حدود 290 گرم دارد. شما با ضرب متراژ پارچه مورد نظرتان در وزنهایی که گفتیم، به راحتی میتوانید متوجه کیفیت ضخامت آن خواهید شد.
نتیجهگیری
به دلیل کاربرد بالای ترگال، بازار این پارچه همیشه داغ و پر طرفدار است. پس دانستن نکات مهم آن مانند نوع الیاف و بافت، کاربرد، انواع ترگال و ... برای یک خرید مطمئن و به صرفه، ضروری است. قیمت پارچههای ترگال به دلیل مصارف پرکاربرد و زیادی که دارد، هم برای تولید کنندگان و هم برای خریداران مهم است. از این رو تولیدکنندگان سعی میکنند تا قیمت تمام شده بعضی از انواع ترگال که مصرف بیشتر و روزمرهای دارد، ارزان باشد. برای این کار هم از الیاف ارزانتر برای تولید ترگال استفاده میشود. و هم تراکم بافت وگرماژ پارچه متفاوت است.